Γιγαντιαία τηλεσκόπια θα μπορούσαν να διακρίνουν ζωή σε εξωηλιακούς πλανήτες

Μια νέα γενιά επίγειων τηλεσκοπίων με διάμετρο δεκαπλάσια από τα σημερινά σχεδιάζονται σε Ευρώπη και ΗΠΑ με κύρια αποστολή τον εντοπισμό πλανητών σαν τη Γη σε μακρινά άστρα. Η οξύτητα του Εξαιρετικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου (ELT) θα είναι 40πλάσια από του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Σύμφωνα με ομιλητές στο Εθνικό Συνέδριο Αστρονομίας της Βρετανίας, που πραγματοποιήθηκε στο Μπέρμιγχαμ, το ΕLT θα μπορούσε να διακρίνει ακόμα και βλάστηση σε εξωηλιακούς πλανήτες, ανιχνεύοντας τη χαρακτηριστική φασματική υπογραφή της χλωροφύλλης. Η ανάλυση των φασμάτων απορρόφησης θα αποκάλυπτε επίσης την ύπαρξη νερού, οξυγόνου ή μεθανίου.

Όπως αναφέρει ο ανταποκριτής του BBC στο συνέδριο, η πρόταση των ΗΠΑ και του Καναδά για το ELT είναι το Τηλεσκόπιο Τριάντα Μέτρων (ΤΜΤ), ενώ η Ευρώπη προτείνει δύο σχέδια, το Euro50 και το Συγκλονιστικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (!), γνωστό ως Owl.

Το Owl, που σχεδιάζεται στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο, θα ήταν το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε ποτέ, καθώς το κύριο κάτοπτρό του θα είχε διάμετρο 100 μέτρα.

Και οι τρεις προτάσεις βασίζονται σε «προσαρμοστικά οπτικά», δηλαδή σε κάτοπτρα που αλλάζουν σχήμα ελεγχόμενα ώστε να διορθώνουν τις παραμορφώσεις που προκαλεί η γήινη ατμόσφαιρα.

Η διάμετρος του τηλεσκοπίου είναι το κύριο χαρακτηριστικό της απόδοσής του, καθώς όσο πιο μεγάλος είναι ο καθρέπτης στα κατοπτρικά τηλεσκόπια ή ο φακός στα διοπτρικά, τόσο περισσότερο φως μπορεί να συγκεντρώσει.

Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει περίπου 150 εξωηλιακούς πλανήτες στο μέγεθος του Δία, χρησιμοποιώντας όμως έμμεσες μεθόδους. Μόλις πρόσφατα ερευνητικές ομάδες άρχισαν να υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να φωτογραφίσουν άμεσα έναν μακρινό πλανήτη.

Προκειμένου να μπορέσουν να δουν μικρούς, στέρεους πλανήτες όπως η Γη, οι αστρονόμοι χρειάζονται το ELT.

Το πρόβλημα με την κατασκευή ενός τόσο μεγάλου οργάνου είναι ότι με τη σημερινή τεχνολογία δεν είναι δυνατόν να φτιαχτούν τέλειοι, καμπύλοι καθρέπτες με διάμετρο πάνω από οκτώ μέτρα.

Η αμερικανική πρόταση περιλαμβάνει αρκετά κάτοπτρα των οκτώ μέτρων, ενώ το Euro50 και το Owl θα βασίζονταν σε μικρότερους, αλλά περισσότερους, εξαγωνικούς καθρέπτες.

Μάλιστα στο Owl το κάτοπτρο δεν είναι παραβολικό, αλλά ημισφαιρικό, ώστε οι επιμέρους καθρέπτες να είναι όλοι ίδιοι και να μπορούν να παραχθούν μαζικά με χαμηλό κόστος.

Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το είδωλο δεν θα είναι εστιασμένο, οπότε απαιτείται η χρήση και πολλών διορθωτικών κατόπτρων.



ΠΗΓΗ