Αρκτική: Το «Άγιο Δισκοπότηρο» των πετρελαϊκών κολοσσών

ΟΙ ΠΑΓΟΙ ΛΙΩΝΟΥΝ, ΤΟ «ΚΥΝΗΓΙ» ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ


Η εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου αποτελεί μια επικίνδυνη, αλλά ταυτόχρονα επικερδή «επιχείρηση». Οι πιο πολύτιμες πηγές υδρογονανθράκων στον κόσμο σπάνια εντοπίζονται εύκολα και σημαντικό μέρος αυτής της δουλειάς είναι  το να ξεπεραστούν τα τεχνικά, τα πολιτικά και τα περιβαλλοντικά εμπόδια που ανακύπτουν.  Παρόλο αυτά, οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου βάζοντας στην άκρη τους κινδύνους, έχουν στρέψει για τα καλά το ενδιαφέρον τους στην Αρκτική, όπου βρίσκονται σημαντικά αποθέματα.


Ο Cristophe de Margerie, γενικός διευθυντής της γαλλικής Total, έχει παραδεχθεί πως ο κίνδυνος εμφάνισης πετρελαιοκηλίδας στον Αρκτικό Ωκεανό θα ήταν πολύ μεγάλος. Πολλοί επιστήμονες διαφώνησαν μαζί του σχετικά με το ότι έπρεπε να σταματήσει η εξόρυξη στην Αρκτική, ενώ άλλοι μελέτησαν τους κινδύνους που κρύβει η περιοχή. Για το περιβάλλον, αλλά και για τις ίδιες τις εταιρείες που θα εμπλέκονταν, μια πετρελαιοκηλίδα θα ήταν καταστροφική.

Στην Αλάσκα, όπου η Royal Dutch Shell άρχισε τις εξορύξεις τον Αύγουστο, οι θερμοκρασίες το καλοκαίρι πέφτουν κάτω από τους -20 βαθμούς και οι θυελλώδεις άνεμοι μετακινούν ολόκληρα κομμάτια πάγου, ενώ τον χειμώνα όταν το φως της ημέρας κρατάει μόνο λίγες ώρες, ο πάγος κάνει την περιοχή μη προσβάσιμη. Το πετρέλαιο, κατά τη διάρκεια του χειμώνα βρίσκεται «κατεψυγμένο» κάτω από στρώματα πάγου, προτού κυλήσει στον ωκεανό την άνοιξη.



Το «παιχνίδι» άρχισε

Καθώς τα κοιτάσματα σε εύκολα προσβάσιμες περιοχές εξαντλούνται και οι πάγοι στην Αρκτική λιώνουν, οι εταιρείες στρέφονται σε νέες, πιο επικερδείς περιοχές.

Οι πετρελαϊκοί κολοσσοί είχαν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για την Αρκτική, πολύ πριν το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ (USGS) ανακοινώσει το 2008 ότι το 22% του παγκόσμιου κρυμμένου πετρελαίου και των φυσικών πηγών ενέργειας βρίσκεται στη βόρεια Αλάσκα, τη Γροιλανδία και τα νερά της Ρωσίας.

Η εταιρεία Shell ενώ έχει υποστεί μεγάλες καθυστερήσεις στις διαδικασίες εξόρυξης, συνεχίζει να καλοβλέπει το πετρέλαιο της περιοχής.  Αξιοσημείωτο είναι πως η εταιρεία έχει ήδη ξοδέψει 4,5 δισ. δολάρια, χωρίς να έχει λάβει καν την άδεια εξόρυξης. Η ExxonMobil έχει ήδη υπογράψει συμφωνία εξόρυξης  για τη ρωσική Αρκτική με την Rosneft, όπως έχει κάνει και η ιταλική Eni και η νορβηγική Statoil. Επιπλέον, η Statoil συνεργάζεται με την εταιρεία Cairn Energy της Γροιλανδίας για την περιοχή της νορβηγικής Αρκτικής.

 Αλλά και για την British Petroleum (BP) η εξερεύνηση της Αρκτικής βρίσκεται ψηλά στους στόχους της. Ωστόσο, τον Ιούλιο, σταμάτησε την εξόρυξη του «κοιτάσματος της Ελευθερίας» στη βόρεια Αλάσκα, επειδή ενείχε αυξημένο κίνδυνο και κόστος. Έξι μήνες νωρίτερα, η εταιρεία έληξε τη συνεργασία της με τη ρωσική Rosneft.

Για λόγους ασφαλείας, η Gazprom ανέβαλε μέχρι το 2013 τις εργασίες της στην περιοχή Prirazlomnoye, το πρώτο υπεράκτιο κοίτασμα της ρωσικής Αρκτικής. Από την άλλη, στη Νορβηγία, η κυβέρνηση είναι διχασμένη. Ενώ ο υπουργός Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου πρόσφατα δήλωσε ότι υποστηρίζει την εξερεύνηση του Βορρά, ο επικεφαλής της κυβέρνησης, Jens Stoltenberg, απάντησε: «Δεν τίθεται το ζήτημα εξόρυξης από τον Βόρειο Πόλο». Ένα μορατόριουμ σχετικά με την εξερεύνηση τέτοιων «εύθραυστων» περιοχών θα διαρκέσει έως το 2015.

Μέχρι στιγμής, η Total έχει αποκλείσει την εξόρυξη πετρελαίου από «ανοιχτές θάλασσες». «Η στρατηγική μας δεν έχει αλλάξει», υπογραμμίζει ο Patrice de Vivies, ο διευθυντής του τμήματος εξόρυξης και παραγωγής στη βόρεια θάλασσα. «Από το 2008, έχουμε παρατηρήσει μεγάλη επανάσταση στη βιομηχανία του πετρελαίου», τονίζει και παραθέτει παραδείγματα: «Το μέγεθος της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, τα σημαντικά κοιτάσματα στη Βραζιλία, οι εξελίξεις στην ανατολική Αφρική...»



Αξίζει τον κόπο;

Το USGS εκτιμά ότι τα αποθέματα πετρελαίου στην Αρκτική ανέρχονται σε 90 εκατ. βαρέλια, ποσότητα που δεν θα κάλυπτε για πάνω από τρία χρόνια την παγκόσμια κατανάλωση. Η αξία της Αρκτικής ως παγκόσμιος πάροχος αερίου και πετρελαίου θα μειωθεί, εξαιτίας του μεγάλου κόστους εξόρυξης, αλλά και του ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή.

Το 2012, οι πάγοι της Αρκτικής έλιωσαν με τον ταχύτερο ρυθμό από ποτέ, ενώ η έκτασή τους έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, σε σύγκριση με 30 χρόνια πριν, και οι περιβαλλοντολόγοι φοβούνται ότι το γεγονός αυτό θα ανοίξει την όρεξη στους πετρελαϊκούς κολοσσούς.

Τέλος, η Greenpeace βρίσκεται απέναντι στα σχέδια των εταιρειών και ζητεί από τα Ηνωμένα Έθνη να ανακηρύξουν τις περιοχές που περιβάλλονται από τον Βόρειο Πόλο ως «προστατευόμενη φυσική περιοχή», όπως συμβαίνει με την Ανταρκτική, ενώ κάνει προσπάθειες να απαγορευθεί η ανεξέλεγκτη εξερεύνηση πετρελαίου, με τον ίδιο τρόπο που γίνεται στον τομέα της αλιείας.




ΠΗΓΗ