Τρίτη 19 Αυγούστου 2008

Μήπως το Internet μας... αποβλακώνει;


Κύματα από email, ωκεανοί πληροφοριών και εκατομμύρια άνθρωποι που είναι online ανά πάσα στιγμή. Η επικοινωνία μέσω Ιντερνετ δίνει απίστευτες δυνατότητες στους χρήστες, οι οποίοι μπορούν να μάθουν ό,τι θέλουν χωρίς να κουραστούν ιδιαιτέρως και σε πολλές περιπτώσεις χωρίς να χρειάζεται καν να βασανίσουν τη σκέψη τους. Την ίδια στιγμή, όμως, εγείρεται όλο και πιο συχνά το ερώτημα: Μήπως το Ιντερνετ μας αποβλακώνει;

Οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, αλλά και νευρολόγοι, ψυχίατροι και παιδαγωγοί έχουν αρχίσει να ασχολούνται ιδιαιτέρως με το φαινόμενο του Ιντερνετ και των αμέτρητων πληροφοριών που προσφέρει μέσα σε δευτερόλεπτα σαν έτοιμη τροφή, καθώς τα ψηφιακά μέσα φαίνεται ότι δεν αφήνουν πλέον τους ανθρώπους να χρησιμοποιήσουν τον εγκέφαλό τους όπως τον χρησιμοποιούσαν προτού εκείνα εισβάλουν τόσο δυναμικά στην καθημερινότητά τους. Οπως αναφέρει το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» σε μεγάλο αφιέρωμά του, ένας μέσος χρήστης του Ιντερνετ τσεκάρει τα email του περίπου πενήντα φορές την ημέρα, επισκέπτεται κατά μέσο όρο σαράντα ιστοσελίδες ημερησίως και επικοινωνεί μέσω υπηρεσιών άμεσων μηνυμάτων περισσότερες από εβδομήντα επτά φορές την ημέρα.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα της αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρείας RescueTime, που εστίασε στο προφίλ των χρηστών του Ιντερνετ, στην οποία συμμετείχαν 40.000 άνθρωποι. «Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι online από νωρίς μέχρι αργά, σερφάρει από link σε link, συγκεντρώνει πληροφορίες, διαβάζει και επεξεργάζεται τα email του σαν να βρίσκεται σε μια διαδικασία αυτοματοποιημένης παραγωγής ψηφιακής τεχνολογίας» γράφει το περιοδικό. «Ποτέ στην ιστορία δεν υπήρχαν περισσότερες πληροφορίες και ποτέ οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο δεν είχαν τόσο εύκολη και άμεση πρόσβαση σε γνώσεις, επικοινωνία και πληροφορίες εκπαιδευτικού περιεχομένου και όχι μόνο. Ενα όνειρο έγινε πραγματικότητα. Ο ιδρυτής της Wikipedia, Jimmy Wales, κάνει λόγο για «ένα τεράστιο δυναμικό οικοσύστημα γνώσης», ενώ το ειδικό περιοδικό «Wired» αναρωτιέται: «Ποιος χρειάζεται σκέψη όταν υπάρχει το Google;»

Οπως αναφέρει το δημοσίευμα, το μεγαλύτερο μειονέκτημα του Ιντερνετ είναι η άλλη όψη του μεγάλου του πλεονεκτήματος: η υπερπροσφορά πληροφοριών. Οι μηχανές αναζήτησης προσφέρουν απαντήσεις σε εκατομμύρια ερωτήματα των χρηστών του Διαδικτύου και μάλιστα με πολύ προσεγμένη σειρά - σε πολλές περιπτώσεις με εκείνη που προτιμούν οι ίδιες. Ωστόσο, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, στους αλγόριθμους του Google και των λοιπών μηχανών η κριτική σκέψη μάλλον δεν υπάρχει. «Στην κοινωνία της πληροφορίας κανείς δεν σκέφτεται πια. Περιμέναμε ότι θα εξαλείψουμε το χαρτί από τη ζωή μας, όμως τελικά αυτό που έχουμε εξαλείψει είναι η σκέψη» γράφει ο Michael Crichton στο «Jurassic Park» από το 1990. Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά, το θέμα της πραγματικής προσφοράς του Ιντερνετ και των παρενεργειών της έκρηξης της πληροφορίας έχει προκύψει και παραμένει ανοιχτό.

Σε άρθρο του στο αμερικανικό περιοδικό «Atlantic» με τίτλο «Μήπως το Google μας κάνει χαζούς;» ο Αμερικανός συγγραφέας Nicholas Carr κάνει έναν απολογισμό των συνεπειών του Ιντερνετ στην καθημερινότητα των ανθρώπων και, όπως φαίνεται, άγγιξε ευαίσθητη χορδή, αφού οι «New York Times» ξεκίνησαν αμέσως μια σειρά με θέμα «Το μέλλον του διαβάσματος». «Κάποτε υπήρχαν ωκεανοί λέξεων» γράφει ο Carr. «Τώρα σερφάρω μ’ ένα είδος θαλάσσιων σκι πάνω από την επιφάνεια». Οπως αναφέρει το «Spiegel», από το βρετανικό «Guardian» μέχρι τη γερμανική «Zeit» και το «FAZ» (περιοδικό της «Frankfurter Allgemeine») διαρκώς συζητείται το αν και κατά πόσο το Ιντερνετ μας αποβλακώνει. «Πριν από μερικά χρόνια δεν υπήρχε κανένα φαινόμενο που να προκαλεί μια τέτοια συζήτηση» γράφει το αφιέρωμα του «Spiegel». Ωστόσο, σήμερα ο όρος «information overload» (υπερφόρτωση πληροφόρησης) έχει κάνει την εμφάνισή του και ακούγεται όλο και περισσότερο, επισημαίνοντας με την ύπαρξή του ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι σημαντική, όχι όμως όταν ξεπερνάει τα όρια του φυσιολογικού. «Οι νέες τεχνολογίες υποτίθεται ότι θα μας ελευθέρωναν» λέει στο «Spiegel» ο Mark Hurst, ειδικός σε θέματα «user experience». «Ομως κάτι δεν πήγε καλά. Στην πραγματικότητα μας έχουν κάνει σκλάβους» καταλήγει χαρακτηριστικά.



ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου