Πώς οι ΗΠΑ χτύπησαν με πυρηνικά τον πρώτο τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο

Μισός αιώνας συμπληρώθηκε τον Ιούλιο από την εκτόξευση του Telstar 1, του πρώτου εμπορικού δορυφόρου που μετέδωσε τηλεοπτικό σήμα και μεσολάβησε σε ασύρματο υπερατλαντικό τηλεφώνημα. Όμως ο αμερικανικός δορυφόρος δεν έζησε πολύ, αφού έπεσε θύμα μιας αμερικανικής πυρηνικής δοκιμής στο Διάστημα.

Ο Τelstar 1, μια καινοτομία που προέκυψε από τη συνεργασία της NASA και των εταιρειών τηλεπικοινωνίας AT&T, Bell Labs και France Telecom, εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στις 10 Ιουλίου 1962.

Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε μία ημέρα μετά τη διαβόητη πυρηνική δοκιμή με την κωδική ονομασία Starfish Prime: οι ΗΠΑ πυροδότησαν στο Διάστημα, 400 χιλιόμετρα πάνω από το νησί Τζόνστον του Ειρηνικού Ωκεανού, μια θερμοπυρηνική βόμβα ισχύος 1,4 μεγατόνων TNT, περίπου 90 φορές πιο ισχυρή από τη βόμβα της Χιροσίμα.

Λίγο μετά την έκρηξη, ένα τεχνητό σέλας έγινε ορατό με γυμνό μάτι στον Ειρηνικό, ενώ ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός της δοκιμής, πολύ ισχυρότερος από το αναμενόμενο, προκάλεσε ζημιές σε ηλεκτρικά συστήματα και έκαψε 300 λάμπες στους δρόμους της Χαβάης, 1.445 χιλιόμετρα από το σημείο μηδέν.

^{Η λάμψη της διαστημικής έκρηξης όπως έγινε ορατή μέσα από τα σύννεφα στη Χονολουλού της Χαβάης}

«Οι υπεύθυνοι της πυρηνικής έκρηξης έμειναν έκπληκτοι από τον αριθμό των ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας που απελευθερώθηκαν» σχολιάζει στο περιοδικό Scientific American o Ουόλτερ Μπράουν, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λίχαϊ στην Πενσιλβάνια. Ο Μπράουν είχε εργαστεί για τον Telstar ως μηχανικός που μελετούσε την επίδραση της κοσμικής ακτινοβολίας στο δορυφόρο.

«Πράγματι, χάρη στον Telstar 1 μάθαμε πολλά για τις ζημιές που προκαλεί η ακτινοβολία» λέει ο Μπράουν. «Στην αρχή ο Telstar δεν μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία επειδή είχαν καεί κάποια τρανζίστορ. Οι ηλεκτρονικοί μας όπως βρήκαν τρόπο να παρακάμψουν το πρόβλημα και τον έκαναν να δουλέψει».

Αν οι μηχανικοί δεν είχαν καταφέρει να βρουν μια λύση, οι Αμερικανοί θα είχαν βρεθεί σε δύσκολη θέση την επόμενη ημέρα: Στις 11 Ιουλίου 1962, μια μέρα μετά την εκτόξευση, ο Telstar μετέδωσε την εικόνα μιας αμερικανικής σημαίας από το Μέιν των ΗΠΑ σε έναν σταθμό λήψης στη Γαλλία.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 23 Ιουλίου 1962, ο Telstar μετέδωσε την πρώτη δορυφορική δημοσιογραφική εκπομπή, έναν αγώνα μπέιζμπολ και ένα απόσπασμα από συνέντευξη Τύπου του τότε προέδρου Τζον Κένεντι. Το ίδιο απόγευμα, μεσολάβησε στο πρώτο υπερατλαντικό ασύρματο τηλεφώνημα, ενώ αργότερα μετέδωσε επίσης εικόνες φαξ.

Οι επιτυχίες, όμως, δεν κράτησαν πολύ. Το Φεβρουάριο του 1963, τα τρανζίστορ του Telstar 1 τελικά υπέκυψαν στις σωρευτικές βλάβες της ακτινοβολίας.

Ευτυχώς, τα ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας είχαν πια χαθεί όταν η NASA εκτόξευσε τον Telstar 2 ένα χρόνο αργότερα.

Μέχρι τότε, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία είχαν σταματήσει τις πυρηνικές δοκιμές μεγάλου υψομέτρου, και η επανάσταση των δορυφορικών επικοινωνιών είχε πια αρχίσει.

Newsroom ΔΟΛ