Η σφαγή των παραδοσιακών κοινωνιών...

Γράφει ο Γιώργος Σταφυλάς


Στην Βραζιλία ινδιάνοι με παραδοσιακές ενδυμασίες φτερά και το γνωστό πιατάκι που τρυπάει τα χείλη (πρωτόγονο piersing) «κατέλαβαν» το κοινοβούλιο της χώρας. Οι συγκεντρωμένοι διαμαρτύρονταν για την πρόθεση της κυβέρνησης να εκχερσώσει σχεδόν 1 εκατομμύριο στρέμματα δάσους ώστε να φτιαχτεί υδροηλεκτρικό φράγμα. Τελικά η κυβέρνηση παρά τις διαμαρτυρίες των αυτοχθόνων φυλών αποφάσισε την κατασκευή του φράγματος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους παραδοσιακούς πολιτισμούς των Ινδιάνων. Οι Ινδιάνοι αποχώρησαν, αλλά τον γύρο του κόσμου κάνει η φωτογραφία ενός γέρου ινδιάνου που περίλυπος για την απόφαση έχει σωριαστεί σε μια καρέκλα και κλαίει. Η φωτογραφία αυτή αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο την απόγνωση όλων των παραδοσιακών κοινωνιών έναντι της επέλασης της μπουλντόζας που συμβολίζει την καπιταλιστική ανάπτυξη...

Ο Αμαζόνιος μαζί με την Σιβηρία είναι οι τελευταίοι πνεύμονες της Γης. Στις άλλοτε απέραντες δασικές εκτάσεις του Αμαζονίου ζούσαν κάποτε εκατοντάδες φυλές ιθαγενών. Κυνηγούσαν, ψάρευαν , πολεμούσαν, γεννούσαν τα παιδιά τους και λάτρευαν τους θεούς τους για χιλιάδες χρόνια. Σήμερα οι ινδιάνοι, σπρωγμένοι από την μπουλντόζα της ανάπτυξης και τους χρυσοθήρες που καταπατούν την Γη τους, αναζητούν ένα μέρος ελεύθερο να συνεχίσουν την ζωή που γνώριζαν οι πατέρες τους.

Όμως η κυβέρνηση της Βραζιλίας χρειάζεται τον Αμαζόνιο. Μεταμορφώνει τα δάση σε βοσκοτόπια και ευνοεί τους χρυσοθήρες. Υπολογίζεται ότι μια έκταση δάσους ίση με το Βέλγιο χάνεται κάθε χρόνο. Μια ανεπανάληπτη οικολογική καταστροφή και μια γενοκτονία σε εξέλιξη... Εκατοντάδες είδη φυτών και δέντρων -με πιθανόν άγνωστες φαρμακευτικές ιδιότητες- χάνονται κάθε μέρα και μαζί με το δάσος χάνονται και οι άνθρωποι του δάσους, οι γλώσσες και οι κουλτούρες τους. Η επιστήμη χάνει κάθε μέρα έναν ανυπολόγιστο θησαυρό μελέτης και η ανθρωπότητα χάνει τον έναν από τους δυο πνεύμονές της...

Κάπου εδώ ανακύπτει το αιώνιο ερώτημα. Που τελειώνει η ανάπτυξη;

Ο άνθρωπος είναι για την οικονομία ή η οικονομία για τον άνθρωπο;

Κάθε σύστημα δημιούργησε έναν τύπο ανθρώπου. Οι προκαπιταλιστικές κοινωνίες ήταν βασισμένες στην φυσική ιεραρχία, στην αριστοκρατία της ανδρείας και του αίματος. Καθώς το εμπόριο έπαιζε έναν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην κοινωνική ζωή, οι άνθρωποι που κατείχαν το χρήμα ανελίσσονταν στην κοινωνική πυραμίδα. Οι άλλοτε κατάπτυστοι τοκογλύφοι και αργυραμοιβοί του μεσαίωνα, οι δανειστές των Βασιλιάδων, έγιναν σήμερα οι βασιλιάδες των δανείων.

Ο καπιταλισμός στο απόγειο της εξέλιξής του παραδίδει έναν βρωμερό και σιχαμένο τύπο ανθρώπου. Έναν άνθρωπο αποκομμένο από παραδόσεις και πιστεύω. Έναν άνθρωπο που σκέφτεται και ορίζει τα πάντα με γνώμονα το προσωπικό συμφέρον. Αυτός ο τύπος ανθρώπου και το καπιταλιστικό σύστημα που τον δημιούργησε είναι υπεύθυνο για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας.

Από την Ιερισσό και τη Κερατέα, μέχρι τον Αμαζόνιο, από τα Ελληνικά χωριά με τις κεραμοσκεπές, μέχρι τις αχυρένιες καλύβες του Αμαζονίου, οι παραδοσιακές κοινωνίες, οι τελευταίες που κρατούν ζωντανή την πίστη ότι ο άνθρωπος είναι μέρος του οικοσυστήματος και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την φύση, αντιστέκονται στην μπουλντόζα του καπιταλισμού που μετράει τα πάντα με δολάρια και Ευρώ.



ΠΗΓΗ