«Πούλησε» ο Πούτιν την Ελλάδα;

«Αντάλλαξε» ο Πούτιν την Ελλάδα με την Ουκρανία; Ο Leonid Bershidsky γράφει για τις θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούν.

Υπήρξε μια έξαρση των θεωριών συνωμοσίας για τις μυστικές παραχωρήσεις που υποτίθεται ότι έκανε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στους δυτικούς ηγέτες. Οι τελευταίοι ισχυρίζονται ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το ευρώ, αλλά άλλαξε γνώμη την τελευταία στιγμή, σπρώχνοντας έτσι τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στην κρύα αγκαλιά των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Το Βήμα» έγραψε στις αρχές της εβδομάδας ότι ο Τσίπρας ζήτησε από τον Πούτιν 10 δις δολ. δάνειο ώστε η Ελλάδα να επανέλθει στη δραχμή. Αν επανέφερε το εθνικό νόμισμα, θα χρειαζόταν συναλλαγματικά αποθέματα για να το υποστηρίξει και η Ελλάδα δεν είχε ευρώ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η Ρωσία πρότεινε μια προκαταβολή 5 δις δολ. από την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου που θα περνά από την Ελλάδα, μέρος του Turkish Stream που η Ρωσία και η Ελλάδα συμφώνησαν να κατασκευάσουν τον Ιούνιο.

«Το Βήμα» είναι μια αξιόπιστη εφημερίδα με καλές πολιτικές πηγές, κι έτσι 17 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ρώτησαν επίσημα τον Τσίπρα αν η έκθεση ήταν αλήθεια. Ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα το αρνηθεί, όπως έκανε και το Κρεμλίνο την Τετάρτη. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax ότι «η ελληνική ηγεσία δεν ζήτησε ποτέ βοήθεια από τη Ρωσία». Παρόλα αυτά, αν το ρεπορτάζ ήταν αλήθεια, θα έλυνε κάποια μυστήρια. Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, ο πρώην Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης είπε ότι υπάρχει μια «μικρή ομάδα, ένα ‘πολεμικό υπουργικό συμβούλιο’ εντός του υπουργείου, με περίπου πέντε ανθρώπους» που επεξεργάστηκε ένα σενάριο για μια ελληνική έξοδο από το ευρώ, αλλά καμία απόφαση δεν λήφθηκε για την εκτέλεση του σχεδίου. Στις 10 Ιουλίου, ο Βαρουφάκης έγραψε στην εφημερίδα The Guardian ότι η έξοδος από το ευρώ θα απαιτούσε πόρους που η Ελλάδα δεν έχει:

«Για να βγούμε, θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα νέο νόμισμα από το μηδέν. Στο κατεχόμενο Ιράκ, η εισαγωγή νέων χαρτονομισμάτων πήρε σχεδόν ένα χρόνο, 20 περίπου Boeing 747, την κινητοποίηση δύναμης του στρατού των ΗΠΑ, τρεις εταιρείες εκτύπωσης και εκατοντάδες φορτηγά. Ελλείψει τέτοιας στήριξης, το Grexit θα ήταν ισοδύναμο με την ανακοίνωση μιας μεγάλης υποτίμησης περισσότερο από 18 μήνες πριν: μια συνταγή για την ρευστοποίηση όλων των ελληνικών κεφαλαίων και τη μεταφορά τους στο εξωτερικό, με κάθε διαθέσιμο μέσο».

Η υποστήριξη θα μπορούσε να ληφθεί μόνο από λίγες χώρες, τη Ρωσία και την Κίνα ειδικότερα. Η Κίνα ήταν απρόθυμη να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει. Όταν ο πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ συναντήθηκε με ευρωπαίους πολιτικούς και γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Χούα Τσουνγίνγκ, δήλωσε ότι η Κίνα «ελπίζει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη» και ότι «τα μέλη της ευρωζώνης είναι σε θέση και αρκετά σοφά για να λύσουν το πρόβλημα του χρέους κατάλληλα». Η Ρωσία εμφανίστηκε πιο φιλική: Τον Μάιο, ο υφυπουργός Οικονομικών Σεργκέι Στόρτσακ υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ενταχθεί στα έθνη BRICS - Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική - και ότι η νέα τράπεζα ανάπτυξης του ομίλου θα μπορούσε να βοηθήσει με δάνεια.

Γι’ αυτό ίσως ο Τσίπρας τηλεφώνησε στον Πούτιν στις 6 Ιουλίου, μια ημέρα αφού οι Έλληνες ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία κατά των προτάσεων για τους όρους διάσωσης των πιστωτών της χώρας. Η σχετική ανακοίνωση για τις κλήσεις από τη Ρωσία ανέφερε μόνο ότι τα δύο μέρη συζήτησαν τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας», καθώς και ορισμένα θέματα που αφορούν την περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνο-ρωσικής συνεργασίας». Ίσως το τηλεφώνημα του Τσίπρα να ήταν μέρος μιας μπλόφας για να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση του με τους πιστωτές, κάνοντάς τους να σκεφτούν ότι είχε άλλες επιλογές. Αν είναι έτσι, η μπλόφα είχε αποτέλεσμα, αλλά όχι αρκετά, όσο θα ήθελε. Στις 8 Ιουλίου, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στον Τσίπρα: «Ζητήστε βοήθεια από τους φίλους σας και όχι από τους εχθρούς σας, ειδικά όταν δεν είναι σε θέση να σας βοηθήσουν».

Ο Τουσκ φαίνεται πως άφησε να εννοηθεί ότι ο Τσίπρας είχε ζητήσει βοήθεια από τον Πούτιν. Ο Τουσκ, όμως, έκανε λάθος τουλάχιστον σε ένα πράγμα: η Ρωσία θα μπορούσε εύκολα να παράσχει τα 10 δις δολ. που, σύμφωνα με το ΒΗΜΑ, ήταν απαραίτητα για να μεταβεί η Ελλάδα στη δραχμή. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία πιέζεται από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου, εξακολουθεί να έχει πάνω από 360 δις δολ. σε συναλλαγματικά αποθέματα. Ωστόσο, ο Πούτιν δεν προσέφερε τη βοήθεια.

Ο Αλεξάντερ Μπαουνόφ, του Carnegie Center στη Μόσχα, που κάποτε υπηρέτησε ως Ρώσος διπλωμάτης στην Ελλάδα, ανέφερε ότι ο Πούτιν είχε λίγα να κερδίσει: η υποστήριξη στην Ελλάδα δεν θα εξασφάλιζε την ελληνική ψήφο κατά των οικονομικών κυρώσεων, έστω και μόνο επειδή η κυβέρνηση Τσίπρας δεν ήταν αρκετά σταθερή, και δεν θα εξασφάλιζε πρόσβαση σε κανέναν προσοδοφόρο περιουσιακό στοιχείο. Οι θεωρίες συνωμοσίας στο blog Zero Hedge, όμως, έβγαλαν το συμπέρασμα ότι ο Πούτιν θα πρέπει να άλλαξε γνώμη εξαιτίας της γερμανίδα καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ:

«Η Μέρκελ ξαφνικά θα πρέπει να χρωστάει τεράστια ευγνωμοσύνη στον Βλαντιμίρ, καθώς η προδοσία του προς του έλληνες ‘μαρξιστές’ επέτρεψε στην Ευρωζώνη να συνεχίσει ως έχει. Το ερώτημα είναι ποιο είναι το αντάλλαγμα του Βλαντ που απογοήτευσε την ελληνική κυβέρνηση (και παρέδωσε τα πιο εκλεκτά περιουσιακά στοιχεία του στη λίρα), η τύχη της οποίας ήταν στα χέρια του πρώην κατασκόπου της KGB.

Αυτή η συνωμοσιολογική συζήτηση θυμίζει τους φόβους των Ουκρανών, ότι οι ΗΠΑ θα τους ξεπουλήσουν στον Πούτιν, σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά του για την επίτευξη συμφωνίας με το Ιράν. Με την ίδια αμφίβολη λογική, θα μπορούσε να ισχύει ότι η μη παρέμβαση στην Ελλάδα ήταν το ευρωπαϊκό τμήμα της ίδιας συμφωνίας που επιτρέπει στον Πούτιν να παγώσει την ουκρανική διαμάχη με τη σιωπηρή έγκριση των Δυτικών αντιπάλων του;

Η θεωρία αυτή είναι πιθανώς πάρα πολύ βολική. Ωστόσο, η συμπεριφορά του Πούτιν, τόσο στις συνομιλίες με το Ιράν όσο και στην ελληνική κρίση, δείχνει σαφώς ότι δεν είναι ένας τρελός δικτάτορας. Έχει κάνει ό,τι καλύτερο για να ειδοποιήσει τους δυτικούς ηγέτες ότι είναι ένας υπεύθυνος «παίκτης», ο οποίος είναι επιθετικός μόνο όταν πρόκειται για τομείς που θεωρεί ότι είναι στην επικράτειά του. Δεν έχει ζητήσει ρητά τίποτα σε αντάλλαγμα, εκτός απλά από το να κάνουν τα στραβά μάτια στις προσπάθειές του να ανατρέψει την Ουκρανία και μια ορισμένη απόσταση από τους αντι-Ρώσους Ουκρανούς ηγέτες. Η απάντηση της Δύσης στην ουκρανική κρίση θα μας πει αν οι θεωρίες συνωμοσίας ξέρουν κάτι.




ΠΗΓΗ