Τα σεληνιακά πετρώματα του Νίξον

Ανεκτίμητα σεληνιακά δείγματα που χαρίστηκαν μετά τις προσσεληνώσεις των αποστολών Apollo έπεσαν σε λάθος χέρια – γνωρίστε τον σεληνιακό κυνηγό που τα αναζητεί...


Σε βάρος τα σεληνιακά πετρώματα που συνελέγησαν από τις αποστολές Apollo αξίζουν πολύ περισσότερο από τα διαμάντια και σε κάθε περίπτωση έχουν μια ανεκτίμητη ιστορική αξία. Αποτελούν το ενθύμιο από τη μεγαλύτερη περιπέτεια που έζησε η ανθρωπότητα ως τις μέρες μας.

Κάποια από αυτά όμως λείπουν. Γι' αυτό και ο Τζόζεφ Γκουτχάιντς, ντετέκτιβ της NASA, έχει περάσει μεγάλο μέρος της καριέρας του αναζητώντας τα: έχει φθάσει μάλιστα στο σημείο να στήσει ολόκληρες κομπίνες προσπαθώντας να ξεγελάσει ενδεχόμενους παράνομους πωλητές. Κύριος στόχος του είναι μια συγκεκριμένη «συλλογή».

Τα δείγματα των αποστολών Apollo ανέρχονται συνολικά σε 382 κιλά πετρωμάτων. Μετά την επιστροφή της αποστολής Apollo 11 τo 1969 όμως ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον είχε δωρίσει σεληνιακή σκόνη ενσωματωμένη σε αναμνηστικές πλακέτες σε 135 κράτη, αμερικανικές Πολιτείες και ημιαυτόνομες περιοχές. Το 1972 ο Νίξον δώρισε ακόμη μία σειρά από πλακέτες με «κομμάτια» που είχαν συλλεγεί από το πλήρωμα της Apollo 17. Η NASA θεωρούσε ότι τα δείγματα αποτελούσαν πλέον ιδιοκτησία των κρατών και των Πολιτειών όπου είχαν δωρηθεί, πολλές όμως πλακέτες εκλάπησαν ή χάθηκαν.

Ο κ. Γκουτχάιντς έμαθε για πρώτη φορά ότι αυτές οι πλακέτες ίσως να μη βρίσκονταν στα σωστά χέρια όταν ήταν ντετέκτιβ στη Γενική Επιθεώρηση της NASA. Ανέλαβε να διερευνήσει καταγγελίες για απόπειρες πώλησης των χαμένων σεληνιακών πετρωμάτων, γι' αυτό και αποφάσισε να περάσει σε μυστική αποστολή. Το εγχείρημα είχε ονομαστεί Επιχείρηση Σεληνιακή Εκλειψη. Χρησιμοποιώντας ως «βιτρίνα» μια υποτιθέμενη μεσιτική εταιρεία, την John's Estate Sales, έβαλε μια αγγελία στη «USA Today»: «Ζητούνται σεληνιακά πετρώματα».


Του τηλεφώνησε κάποιος προσφέροντάς του την πλακέτα της Apollo 17 που είχε δοθεί στην Ονδούρα. Εκλεισε τη συμφωνία στα 5 εκατ. δολάρια και ζήτησε από τον πωλητή, τον Αλαν Ρόζεν, να την αφήσει σε μια τραπεζική θυρίδα στο Μαϊάμι. Μόλις η πλακέτα έφθασε εκεί, ο κ. Γκουτχάιντς και οι πράκτορες της NASA την κατέσχεσαν. Το 2003 η πλακέτα επεστράφη στην Ονδούρα.


Ο κ. Γκουτχάιντς σήμερα διδάσκει Νομικά και έχει ενσωματώσει το μυστήριο των σεληνιακών πετρωμάτων στο μάθημά του σχετικά με τις έρευνες, βάζοντας τους φοιτητές να βρουν τις εναπομείνασες χαμένες πλακέτες. Ο δάσκαλος και οι μαθητές του έχουν εντοπίσει ως τώρα 77, περίπου 160 όμως εξακολουθούν να αγνοούνται.

Κάποιες, όπως το πέτρωμα που είχε δοθεί στη Μάλτα, έχουν κλαπεί από μουσεία. Αλλες τις έχουν πάρει πολιτικοί. Η πλακέτα της Ρουμανίας, για παράδειγμα, πωλήθηκε σε πλειστηριασμό ως ιδιωτική περιουσία του Νικολάε Τσαουσέσκου. Ο κ. Γκουτχάιντς υποπτεύεται ότι πολλοί από αυτούς που απέκτησαν τα πετρώματα υποτίμησαν τη σπανιότητά τους, γι' αυτό και κάποια έχουν εντοπιστεί σε απίθανα μέρη. Ενα τους, αυτό της Δυτικής Βιρτζίνια, βρισκόταν μέσα σε ένα χαρτόκουτο στο γκαράζ ενός συνταξιούχου οδοντιάτρου.


Η πιο παράξενη περίπτωση στην καριέρα του είναι ωστόσο αυτή που διερευνά αυτή τη στιγμή. Ο Κόουλμαν Αντερσον, πρώην καπετάνιος αλιευτικού στη ριάλιτι τηλεοπτική σειρά «Deadliest Catch», έχει καταθέσει αγωγή εναντίον της Πολιτείας της Αλάσκας διεκδικώντας την κυριότητα της πλακέτας από την αποστολή Apollo 11 ισχυριζόμενος ότι την έσωσε από πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στο μουσείο όπου εξετίθετο πριν από 37 χρόνια. Ο έφορος του Πολιτειακού Μουσείου της Αλάσκας ζήτησε τις συμβουλές του κ. Γκουτχάιντς για την ανάκτησή της.

Ο κ. Γκουτχάιντς λέει ότι οι πλακέτες είναι υπερβολικά πολύτιμες για να βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών, αλλά παραδέχεται ότι κάποιες ίσως να έχουν «κάνει φτερά». «Νομίζω ότι θα βρούμε πολλές, αλλά ποτέ δεν θα μπορέσουμε να βρούμε το 100%» λέει.



ΠΗΓΗ