Η μαζική εξάλειψη ειδών πριν από 251 εκατ. χρόνια ίσως οφειλόταν σε έλλειψη οξυγόνου

Τεράστιες ποσότητες μεθανίου που ανέβλυσαν από τους ωκεανούς ήταν ο υπαίτιος της εξαφάνισης του 70 έως 90% των ζωικών οργανισμών πριν από 251 εκατ. χρόνια, υποστηρίζει ένας Αμερικανός γεωλόγος. Το αέριο αντέδρασε με το ατμοσφαιρικό οξυγόνο και πυροδότησε μια σειρά από αλλαγές πλανητικής κλίμακας, οι οποιες οδήγησαν σε δραστική μείωση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα. Τα περισσότερα ζώα πέθαναν από ασφυξία.

Σύμφωνα με το NewScientist.com, οι επιστήμονες απέδιδαν τη μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Πέρμιας περιόδου σε μια δραματική κλιματική αλλαγή. Γνώριζαν ότι κάποιος άγνωστος παράγοντας προκάλεσε την απελευθέρωση των τεράστιων ποσοτήτων μεθανίου που βρισκόταν κάτω από των ωκεάνιο πυθμένα καθώς και στους πολικούς πάγους.

Το μεθάνιο είναι ένα από τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Επίσης, αντιδρά με το ατμοσφαιρικό οξυγόνο και δίνει διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο επίσης οδηγεί σε θέρμανση της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, η μαζική εξαφάνιση οφειλόταν στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.

Τώρα, ο Δρ Γκρεγκ Ρετάλακ του Πανεπιστημίου του Όρεγκον υποστηρίζει ότι τα ζώα εκείνης την περίοδου ήταν ήδη νεκρά όταν συνέβη η κλιματική αλλαγή. Είχαν πεθάνει λόγω έλλειψης οξυγόνου.



Πονοκέφαλος, ναυτία, θάνατος

Ο ερευνητής παρατήρησε αρχικά ότι στην έρημο Καρού της Νότιας Αφρικής, όπου είχε εξαφανιστεί το 88% των ζωικών ειδών, δεν υπήρχαν ενδείξεις κλιματικής αλλαγής. Εν συνεχεία διάβασε μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Γιέλ που έδειχνε ότι η έκλυση μεθανίου θα πρέπει να είχε μειώσει τη συγκέντρωση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα από το 35 στο 12 τοις εκατό σε μόλις 20.000 χρόνια.

Χωρίς αρκετό οξυγόνο, οι πνεύμονες γεμίζουν με υγρό. Αρχικά τα ζώα θα ένιωθαν ίσως πονοκεφάλους και ναυτία και στη συνέχεια θα πέθαιναν. «Ξέρω ακριβώς πώς είναι» σχολιάζει ο Ρετάλακ, που έχει εργαστεί σε μεγάλα υψόμετρα. «Παραλίγο να πεθάνω στο βουνό με 12% οξυγόνο» εξηγεί.

Η θεωρία εξηγεί οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις διακυμάνσεις του οξυγόνου, χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να αναπτυχθούν ξανά μετά την εξάλειψη.

Την θεωρία του φαίνονται να υποστηρίζει και το απολίθωμα ενός μικρού ερπετού που επέζησε. Η σαύρα του γένους Lystrosaurus είχε προσαρμοστεί να ζει σε λαγούμια, όπου το οξυγόνο είναι λίγο και η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα υψηλή. Το ερπετό, μήκους ενός μέτρου, είχε τεράστιο θώρακα, διογκωμένους πνεύμονες, ανεπτυγμένο διάφραγμα και ρηχά ρουθούνια.

Η ικανότητά του να επιζεί σε συνθήκες έλλειψης οξυγόνου πρέπει να ήταν η συνταγή για την επιτυχία του: σε ορισμένες περιοχές, το Lystrosaurus αντιστοιχεί στο 90% των ζώων στο αρχείο των απολιθωμάτων μετά το καταστροφικό γεγονός.

Η έρευνα του Δρ Ρετάλακ δημοσιεύεται στο Geological Society of America Bulletin.




ΠΗΓΗ