Αναποφάσιστη η ανθρωπότητα για τα τελευταία δείγματα ευλογιάς

Ασθενής της ευλογιάς στην Ινδία το 1974. Τον 20ό αιώνα η ασθένεια σκότωσε 300-500 εκατομμύρια ανθρώπους

Οι 194 χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού απέτυχαν και πάλι να αποφασίσουν πότε θα πρέπει να καταστραφούν τα τελευταία δείγματα του φονικού ιού της ευλογιάς, της πρώτης ασθένειας που κατάφερε να εξαλείψει ο άνθρωπος από τον πλανήτη. Τα φιαλίδια της Πανδώρας φυλάσσονται σε εργαστήρια υψίστης ασφάλειας στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, κανείς όμως δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι ο ιός δεν κρύβεται αλλού.

Η Γενική Συνέλευση του ΠΟΥ, η οποία συνήλθε στη Γενεύη από τις 19 έως τις 24 Μαΐου, ανέβαλε την απόφαση για το πότε θα καταστραφούν τα δείγματα, όπως είχε συμβεί και στις προηγούμενες συζητήσεις για το θέμα, το 2011, το 2007 και το 2006.

Οι δύο συμβουλευτικές επιτροπές που εξέτασαν το θέμα κατέληξαν σε διαφορετικές γνώμες, και ο ΠΟΥ αποφάσισε να συστήσει και μια τρίτη επιτροπή ειδικών.

Το βασικό ερώτημα είναι κατά πόσο είναι απαραίτητες οι έρευνες στα δείγματα προκειμένου να αναπτυχθούν θεραπείες για τυχόν επανεμφάνιση του ιού, ο οποίος εξαλείφθηκε το 1980 αλλά δεν αποκλείεται να υπάρχει και σε άλλα κρατικά εργαστήρια -οι αμερικανοί στρατιώτες για παράδειγμα εμβολιάζονται και σήμερα κατά της ελονοσίας για το φόβο χρήσης του ιού ως βιολογικού όπλου.

Ακόμα και στα εργαστήρια υψίστης, εξάλλου, ο κίνδυνος διαρροής από ατύχημα είναι πάντα υπαρκτός.

Η πρώτη επιτροπή έκρινε ότι τα δείγματα παραμένουν απαραίτητα για την ανάπτυξη αντι-ιικών φαρμάκων, ενώ η δεύτερη αποφάνθηκε ότι ο ιός πλέον δεν χρειάζεται, και μπορεί εξάλλου να αναδημιουργηθεί στο εργαστήριο από το γενετικό υλικό του.

Πέρα όμως από τις επιστημονικές γνωμοδοτήσεις, το θέμα έχει και πολιτικές διαστάσεις: οι ΗΠΑ τάσσονται σθεναρά κατά της καταστροφής των δειγμάτων, τα οποία φυλάσσονται στα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) στην Ατλάντα, καθώς και στο Ρωσικό Κρατικό Εργαστήριο Ιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Νοβοσιμπίρσκ.

Από την άλλη πλευρά, η πλειονότητα των χωρών-μελών του ΟΗΕ πιστεύει ότι ο κίνδυνος διαρροής του ιού δεν δικαιολογείται και τα δείγματα πρέπει να καταστραφούν.

Το ερώτημα που παραμένει, όμως, είναι το πότε.

H ευλογιά, η οποία οφείλεται στους ιούς Variola major και Variola minor, προκαλεί εξανθήματα και φουσκάλες με υγρό σε όλο το σώμα, και σκοτώνει έως και το ένα τρίτο των θυμάτων της.

Πιστεύεται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξαφάνιση των ιθαγενών της Αμερικής και προκάλεσε 300 με 500 εκατομμύρια θανάτους μόνο στον 20ό αιώνα.

Χάρη σε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα εμβολιασμών, η ευλογιά έγινε το 1979 ο πρώτος ιός που εξαλείφεται από τον πλανήτη με ανθρώπινη παρέμβαση.

Η επόμενη ασθένεια που θα εξαλειφθεί οριστικά ίσως είναι η πολιομυελίτιδα, αν και το πρόγραμμα εμβολιασμών του ΠΟΥ αντιμετωπίζει προβλήματα σε ορισμένες αφρικανικές και ασιατικές χώρες.



ΠΗΓΗ