Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη», μας διαβεβαίωνε η κλασική μαρξιστική ρήση…
Στις ημέρες μας, δεν είναι, βέβαια, το «φάντασμα του κομουνισμού», αλλά πρόκειται για το ιστορικό συμβάν της αντίδρασης, της εξέγερσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών απέναντι στη μονοκρατορία, στο imperium, που επιχειρεί να επιβάλει το χρηματιστικό / κλεπτοκρατικό σύστημα κάτω από το προσωπείο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Οι αντιδράσεις και οι συγκρούσεις μεταφέρονται τώρα στις καπιταλιστικές μητροπόλεις, στην «καρδιά» του συστήματος. Δεν είναι μόνο οι κοινωνίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας –Ελλάδα, Ισπανία– που αντιδρούν στα ακραία προγράμματα λιτότητας που επιβάλλουν τα κερδοσκοπικά συμφέροντα. Πριν από λίγα χρόνια, στη Γαλλία, το 2007, σημειώθηκαν ακραίου χαρακτήρα συγκρούσεις με τους «ντεσπεράντος» των παρισινών προαστίων, ενώ, τις ημέρες αυτές, σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πόλεις της Μεγάλης Βρετανίας οι «αποκλεισμένοι» και οι «περιθωριοποιημένοι», μέσα από πράξεις απελπισίας, προσπαθούν να δηλώσουν ότι ζητούν κι αυτοί «μια θέση στον ήλιο», να αντιπαρατεθούν με ένα σύστημα που διαλύει τους κοινωνικούς θεσμούς και ακυρώνει το μέλλον…
Κρίση χρέους μαστίζει τώρα την Ευρωζώνη αλλά και τις ΗΠΑ. Οι δημόσιοι προϋπολογισμοί χρηματοδότησαν τις τοξικές / κλεπτοκρατικές δραστηριότητες των κερδοσκόπων και τώρα βαρύνονται από συνεχώς διευρυνόμενα χρέη, τα οποία τους δημιουργούν οι ίδιοι οι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί. Το παραγωγικό / επενδυτικό κεφάλαιο αποσύρεται από το προσκήνιο, αφού οι χρηματιστικές / κλεπτοκρατικές δραστηριότητες αποδίδουν πολλαπλάσια κέρδη σε ελάχιστο, μάλιστα, χρόνο… Σε αυτό τον «ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΥΚΛΟ» ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ «ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ» οι εργαζόμενοι, η κοινωνική πλειοψηφία, αποτελούν σήμερα το «ιστορικό θύμα».
Η κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού / κλεπτοκρατικού συστήματος οδήγησε σε πλήρη διάλυση των κανόνων και των ρυθμίσεων μεταξύ Κράτους – Κεφαλαίου – Εργασίας, οι οποίες διασφάλιζαν ομαλές συνθήκες κοινωνικής αναπαραγωγής. Το σύγχρονο νεοφιλελεύθερο πρότυπο όχι μόνο δεν μπορεί να ενσωματώσει και να αναβαθμίσει τα κατώτερα / περιθωριοποιημένα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα, αλλά, απεναντίας, διευρύνει τον κύκλο της περιθωριοποίησης, οδηγώντας σ’ αυτόν μεγάλα τμήματα της πάλαι ποτέ πανίσχυρης μεσαίας τάξης.
Στις μητροπόλεις του συστήματος –Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία–, παρά την τυπική παροχή πολιτικών δικαιωμάτων και «ταυτοτήτων», οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες εντείνονται, αποδεικνύοντας τον ψευδεπίγραφο χαρακτήρα των δικαιωμάτων αυτών.
Ο κοινωνικο-οικονομικός «αποκλεισμός» συνοδεύεται ταυτόχρονα από τη βαθύτατη κρίση του ιστορικού πολιτισμικού / αξιακού προτύπου. Αυτό σημαίνει ότι οι σύγχρονες «δυτικές» κοινωνίες δεν μπορούν να ενοποιηθούν στη βάση κοινών κοινωνικών αξιών, στο πλαίσιο μιας κυρίαρχης ιδέας κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι σύγχρονες «αξίες» είναι, σύμφωνα με το αγοραίο / νεοφιλελεύθερο πρότυπο, ο ανταγωνισμός, ο παραγωγισμός, το ακώλυτο κέρδος, ο ατομικισμός, η κατανάλωση. Τα πρότυπα, άλλωστε, της σύγχρονης ζωής, της σύγχρονης σκέψης, της καταναλωτικής συμπεριφοράς τα κωδικοποιούν και τα επιβάλλουν τα ΜΜΕ. Οι «εξεγερμένοι» του Λονδίνου και των άλλων πόλεων «ληστεύουν» τα καταστήματα, διότι το ίδιο το «σύστημα» τους έχει αφαιρέσει τη δυνατότητα να προσεγγίσουν το «μοντέλο» το οποίο τους παρουσιάζει ως «όραμα ζωής», ενώ, στο μεταξύ, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές διαλύουν τους κοινωνικούς θεσμούς και επιβάλλουν δίδακτρα 9.000 λιρών ετησίως στην εκπαίδευση…
Ο «ΤΡΟΜΟΣ» ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ / ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ. Αυτή η ιστορική διαδικασία μεταφέρει τις εντάσεις μεταξύ των μητροπολιτικών / καπιταλιστικών κέντρων και της «περιφέρειας» στο εσωτερικό των μητροπόλεων. Οι εντάσεις αυτές και οι κοινωνικές συγκρούσεις θα αποτελούν από εδώ και πέρα εγγενές χαρακτηριστικό των μεγάλων καπιταλιστικών κέντρων.
Οι «περιθωριοποιημένοι», οι άνεργοι, οι απόκληροι, εκείνοι που μέσα σε μικρό διάστημα μετατράπηκαν από προνομιούχοι της μεσαίας τάξης σε επήλυδες, εντάσσονται τώρα στη νέα κοινωνική δομή της «κοινωνίας της ζούγκλας», όπου «όλοι μάχονται εναντίον όλων» (T. Hobbes).
Όσοι δεν μπορούν να «τα βγάλουν πέρα» στην αδυσώπητη «αρένα» του ανταγωνισμού αποβαίνουν «ανεπιθύμητοι», «ενοχλητικοί», απόβλητοι ενός συστήματος που αναπαράγεται «καταναλώνοντας» την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τις κοινωνικές αξίες, το δημιουργικό μόχθο των εργαζομένων, των παραγωγών…
Το κρίσιμο, το ιστορικό δίλημμα που προκύπτει είναι το εάν αυτές οι εξεγέρσεις και οι αντιδράσεις θα λειτουργήσουν ως «βαλβίδες εκτόνωσης», που θα επιτρέψουν σ’ αυτό το σύστημα της Οικονομικής Δικτατορίας να αναπαράγεται, μέσω οριακών μετασχηματισμών, ή θα οδηγήσουν τελικά στην ανατροπή του. Η συνειδητοποίηση και μόνο του διλήμματος αυτού είναι σίγουρα ένα σημαντικό βήμα για έναν καλύτερο κόσμο.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “ Επίκαιρα” στις 18/8/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου