H χαμένη ατμόσφαιρα του Άρη

Ένας μετεωρίτης από τον Άρη δίνει ενδείξεις για το πώς ο γειτονικός μας πλανήτης έχασε την αλλοτινή παχιά του ατμόσφαιρα.

Το μεγαλύτερο τμήμα του διοξειδίου του άνθρακα του Άρη εξαφανίστηκε πριν από περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, αφήνοντας πίσω έναν πλανήτη παγωμένο, με μια αραιή ατμόσφαιρα. Η κοινή αντίληψη ήταν πως το διοξείδιο του άνθρακα ξέφυγε στο διάστημα, όμως η ανάλυση ενός μετεωρίτη με αρειανή προέλευση δείχνει πως το αέριο ίσως παρέμεινε στον πλανήτη παγιδευμένο στο έδαφός του, μέσω μιας διαδικασίας που εμφανίζεται και στη Γη και ονομάζεται ανθράκωση.

O συγκεκριμένος μετεωρίτης ονομάζεται Lafayette, έχει μέγεθος μόλις 4.5 εκατοστών και βάρος 800 γραμμαρίων και βρέθηκε στην Ιντιάνα των ΗΠΑ το 1931. Πιστεύεται πως σχηματίστηκε από ηφαιστειακή δραστηριότητα στο φλοιό του Άρη, και αποτελείται κυρίως από βασάλτη ηλικίας 1.3 δισεκατομμυρίων χρόνων. Εξαιτίας κάποιας σφοδρής σύγκρουσης εκτοξεύθηκε στο διάστημα πριν από 11 εκατομμύρια χρόνια, βρίσκοντας το δρόμο προς τη Γη πριν από 3.000 χρόνια.


Μια ομάδα χημικών από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας των πανεπιστημίων της Σκωτίας, δανείστηκε το μετεωρίτη από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου και προέβη σε μικροσκοπική ανάλυση. Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσίευσαν στο περιοδικό Nature Communications, η σύνθεση της πέτρας άλλαξε δραστικά πριν από περίπου 700 εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες κατέληξαν πως ένα συγκεκριμένο συστατικό της, ο σιδερίτης λίθος σχηματίστηκε από ανθράκωση.

Στη διαδικασία της ανθράκωσης, το νερό, το διοξείδιο του άνθρακα σε αέρια μορφή και τα διάφορα ορυκτά συμμετέχουν σε χημικές διαδικασίες με αποτέλεσμα την παγίδευση του αερίου στο εσωτερικό των βράχων. Ένα στοιχείο που προκύπτει ακόμη από την εργασία αυτή, είναι πως στην επιφάνεια του Άρη πρέπει να υπήρχε νερό σε υγρή μορφή μέχρι πολύ πιο πρόσφατα από ό,τι πιστεύαμε. Ακόμη κι εάν οι γενικότερες κλιματολογικές συνθήκες δεν ευνοούσαν την παρουσία υγρού νερού στον Άρη τόσο πρόσφατα, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσω γεωθερμικών διαδικασιών.

Η διαδικασία της ανθράκωσης συνέβη για δισεκατομμύρια χρόνια στον Άρη, και η σταδιακή απώλεια του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα του προκάλεσε τη δραματική πτώση της θερμοκρασίας του, μετατρέποντάς τον στον κρύο και αφιλόξενο πλανήτη που παρατηρούμε σήμερα.
Η τεχνητή ανθράκωση έχει προταθεί και από περιβαλλοντολόγους στη Γη, προκειμένου να βοηθήσει ενάντια στην κλιματική αλλαγή, μειώνοντας τις συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Παρόλα αυτά, είναι μια συνηθισμένη φυσική διαδικασία που συμβαίνει ούτως ή άλλως σε διάφορες περιοχές του πλανήτη (στα βουνά του Σαμάιλ του Ομάν για παράδειγμα, πιστεύεται πως παγιδεύονται περισσότεροι από 10.000 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο με αυτό τον τρόπο).



ΠΗΓΗ