Ως ψηφιακό όχλο αποκαλώ το σύνολο των βιαστικών χρηστών του Διαδικτύου που σερφάρει στα γρήγορα τις σελίδες Κοινωνικής Δικτύωσης, φυλλομετρώντας τις πληροφορίες για ελάχιστα δευτερόλεπτα και διαμοιράζοντάς τις αστραπιαία χωρίς να το πολυσκεφτεί. Δηλαδή σχεδόν όλοι εμείς. Και λέω “σχεδόν” γιατί μερικοί από εμάς, κάποιες φορές, αφιερώνουμε λίγο χρόνο για να στοχαστούμε, να διασταυρώσουμε, να δώσουμε χρόνο στην επεξαεργασία των πληροφοριών.
Του Μανώλη Ανδριωτάκη
Το λεγόμενο virality ή spreadability των πληροφοριών απευθύνεται σε αυτό το πολυπληθές είδος των χρηστών που αφιερώνουν ελάχιστο χρόνο στην επεξεργασία των πληροφοριών, αλλά είναι έτοιμοι να τις διαμοιράσουν όταν αναγνωρίσουν σε αυτές “κάτι”.
Θα σας δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για να γίνω πιο σαφής. Την προηγούμενη Τετάρτη ξεκίνησα να ανεβάζω ένα μυθιστόρημά μου σ’ αυτό το μπλογκ. Γνωρίζω ότι οι δυνητικοί αναγνώστες μου είναι πολυάσχολοι. Ότι δεν έχουν χρόνο για διάβασμα. Κι ότι ίσως δε τους λέει τίποτα η λογοτεχνική μου πλευρά γιατί έχουν πολύ πιο σημαντικά πράγματα να τους απασχολούν.
Όμως εγώ έχω γράψει αυτό το ογκώδες μυθιστόρημα και θέλω να το προσέξουν. Έχω τους λόγους μου, όπως έχουν κι εκείνοι τους λόγους τους π.χ. να αδιαφορούν. Αναρτώ το ογκώδες μυθιστόρημα σε συνέχειες στο μπλογκ μου και μόνο ελάχιστοι, φίλοι μου κυρίως, του δίνουν κάποια σημασία.
Θα είχα πολύ περισσότερες ευκαιρίες να διαβαστεί το μεγάλο κείμενό μου:
1. Αν χρησιμοποιούσα ακραία προκλητική γλώσσα.
2. Αν έβρισκα έναν μεγάλο επικοινωνιακό χορηγό ή εκδότη που θα παρήγαγε υψηλού επιπέδου περιεχόμενο και θα μου επέτρεπε να χρησιμοποιώ τις υπηρεσίες του για το σκοπό μου.
3. Αν έβαζα κάποια διασημότητα να εγκωμιάσει το έργο μου.
4. Αν ανέβαζα στο Facebook γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίες, είτε δικές μου, είτε κάποιας καλλίγραμμης γυναίκας.
5. Αν έφτιαχνα ένα βίντεο με τον γάτο μου να διαβάζει το έργο μου ή εν πάση περιπτώσει να κάνει κάτι αστείο.
6. Αν έγραφα εμμονικές εξυπνάδες ενάντια σε διάσημους.
7. Αν έφτιαχνα μια “έξυπνη” ιστοσελίδα με γραφικά ή έστω με μια καθαρή ιδέα.
8. Αν έκανα κάποιο διαγωνισμό.
9. Αν δημιουργούσα έντονο σασπένς.
10. Αν έλεγα κάποιο χροντρό ψέμα, του στυλ διαβάστε το βιβλίο μου γιατί έχω καρκίνο και πεθαίνω.
Γιατί τα λέω αυτά;
Γιατί καθημερινά αναρτώνται χιλιάδες κείμενα, βίντεο και εικόνες στον Ιστό, τα οποία θέλουν να έλξουν για πολλούς λόγους το ενδιαφέρον μας με τρόπους θεμιτούς κι αθέμιτους. Η αποθησαύρισή τους, αξιολόγηση, η διαλογή και η ταξινόμησή τους είναι μια εξαιρετικά απαιτητική εργασία, που συνήθως της αφιερώνουμε ελάχιστο χρόνο. Έτσι ευνοούμε τα εγχειρήματα που χρησιμοποιούν τους παραπάνω τρόπους γιατί δεν επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες επαρκώς. Φυσικά κάποια τρυκ είναι πιο ανώδυνα και πιο ηθικά από κάποια άλλα. Δεν παύουν ωστόσο να είναι τρυκ, επιφανειακά ερεθίσματα, που στοχεύουν στην απόσπαση της προσοχής των χρηστών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το ερέθισμα τείνει να γίνει πιο σημαντικό απ’ το ίδιο το προϊόν, του λόγου, ή της εικόνας. Το τρολ, ο χρήστης δηλαδή που είναι ολόκληρος ένα ερέθισμα και τίποτα άλλο, γίνεται η κατεξοχήν φιγούρα του Διαδικτύου. Ένα τρολ μπορεί να πουλήσει τα πάντα.
Να λοιπόν που φτάνουμε στο σημείο να αποθεώνουμε το μάρκετινγκ και τις εξελιγμένες τεχνικές προώθησης προϊόντων κι υπηρεσιών, σε βάρος των ίδιων των προϊόντων και των υπηρεσιών. Καταλαβαίνετε τώρα πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των επιμελητών, των επαγγελματιών διαμοιραστών, των συντονιστών, των υπευθύνων στις πλατφόρμες;
Όταν βλέπεις ακόμα και παραδοσιακά Μέσα να ενισχύουν και να προωθούν τα τρολ, ξέρεις ότι το προϊόν είναι χαμηλής ποιότητας. Κανένα σοβαρό προϊόν δε θα διαλέξει να εκπροσωπηθεί από επιφανειακά ερεθίσματα γιατί η παρουσία του θα είναι έωλη. Είναι πολύ σημαντικό να μην ενισχύουμε τη δύναμη των τρολ ακόμα κι αν μας διασκεδάζουν (κάτι που το χρειαζόμαστε όλοι), ακόμα κι αν μας αποενοχοποιούν, ακόμα κι αν μας προσφέρουν μια ανώδυνη (κι ανεύθυνη) διέξοδο. Αυτό που πρέπει να μάθουμε να προσέχουμε είναι τα έργα των ανθρώπων κι όχι μόνο τους ίδιους τους ανθρώπους ή τους τρόπους με τους οποίους επιχειρούν να έλξουν το ενδιαφέρον μας. Όσο ενδίδουμε στα επιφενειακά ερεθίσματα, τόσο παγιδευόμαστε στις ρηχές επιθυμίες των άλλων, αγνοώντας έναν ολόκληρο κόσμο.
Το να απαρνηθείς λοιπόν τις επιφανειακές τεχνικές έλξης του ενδιαφέροντος, αφού τις γνωρίζεις, είναι μια πολύ συνειδητή επιλογή, που μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμο κόστος (να μην γίνει δημοφιλές το σχέδιό σου), αλλά τα οφέλη είναι κατά πολύ σημαντικότερα σε βάθος χρόνου καθώς θα έχεις χτίσει σοβαρές και στέρεες σχέσεις εμπιστοσύνης (να γίνει αξιόπιστο το σχέδιό σου).
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου