Ο γρανιτένιος Άρης

H ανακάλυψη γρανίτη στον Αρη μεταβάλλει τα όσα γνωρίζαμε για τη γεωλογική ιστορία και εξέλιξη του πλανήτη

Εντοπίστηκαν ίχνη του πετρώματος, γεγονός που αναδεικνύει σύνθετο γεωλογικό παρελθόν του
    
Λίγες ώρες μετά την εκτόξευση της αποστολής MAVEN που θα μελετήσει την ατμοσφαιρική ιστορία και εξέλιξη του Αρη έγινε γνωστό ότι εντοπίστηκαν ενδείξεις της παρουσίας γρανίτη στον Κόκκινο Πλανήτη. Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι η παρουσία γρανίτη υποδεικνύει πως η γεωλογική δραστηριότητα στον Αρη ήταν στο παρελθόν πολύ πιο σύνθετη από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.


Απλός και (γεωλογικά) απέριττος

Μέχρι πρόσφατα οι ειδικοί θεωρούσαν ότι ο Αρης δεν παρουσιάζει κανένα γεωλογικό ενδιαφέρον αφού τα δεδομένα που υπήρχαν έδειχναν ότι στον Κόκκινο Πλανήτη εντοπίζεται μόνο ένα είδος πετρωμάτων σε αντίθεση με τη μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων στη Γη. Ο Αρης καλύπτεται κατά βάση στην επιφάνεια του από σκουρόχρωμα ηφαιστειακά πετρώματα, τους βασάλτες. Πρόκειται για πετρώματα που σχηματίζονται από την ταχεία ψύξη της λάβας.

Πριν από λίγο καιρό το ρομποτικό όχημα Curiosity που εξερευνά τον Αρη τους τελευταίους μήνες εντόπισε στοιχεία που εξέπληξαν τους ειδικούς. Το Curiosity βρήκε έδαφος η σύνθεση του οποίου έχει ομοιότητες με εκείνη του γρανίτη. Ηταν οι πρώτες ενδείξεις ότι ίσως ο Αρης είχε πιο ενδιαφέρουσα γεωλογική ιστορία και εξέλιξη από όσο πιστεύαμε.

Η ανακάλυψη

Ομάδα ερευνητών αποφάσισε να μελετήσει έναν αρχαίο κρατήρα ηφαιστείου ο οποίος δεν περιέχει καθόλου σκόνη και άρα είναι ιδανικός για μελέτες. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνικές υπέρυθρης φασματοσκοπίας με τις οποίες εντόπισαν την παρουσία μεγάλης ποσότητας αστρίων στον κρατήρα. Οι άστριοι είναι μια ομάδα τηκτοπυριτικών ορυκτών που αποτελούν βασικό συστατικό του γρανίτη.

Ο γρανίτης υπάρχει συνήθως σε περιοχές της Γης που είναι τεκτονικά ενεργές όπως π.χ. στις λεγόμενες ζώνες υποβύθισης. Οι ζώνες υποβύθισης σχηματίζονται όταν μια τεκτονική πλάκα αρχίζει να διολισθαίνει κάτω από μια άλλη. Επειδή όμως ο Αρης δεν θεωρείται τεκτονικά ενεργός πλανήτης, η εξήγηση που δίνουν οι ερευνητές για την ύπαρξη του γρανίτη είναι η ύπαρξη μακράς διαρκείας μαγματική δραστηριότητα στον Κόκκινο Πλανήτη.

«Παρουσιάζουμε τα πιο σαφή μέχρι σήμερα στοιχεία για την ύπαρξη γρανίτη στον Αρη. Πιστεύουμε ότι κάποια ηφαίστεια του Αρη είχαν σποραδική δραστηριότητα για δισεκατομμύρια έτη. Είναι πιθανό ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και συνθήκες δημιουργίας γρανίτη. Ο βασάλτης που εντοπίσαμε στον κρατήρα είναι παρόμοιος με εκείνους που υπάρχουν σε ηφαίστεια της Γης και διαφέρει πολύ από βασάλτες σε άλλα σημεία του πλανήτη μας» αναφέρει ο Τζέιμς Ρέι, καθηγητής της Σχολής Ατμοσφαιρικών Επιστημών και Γης του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια που ήταν επικεφαλής της μελέτης η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience».

Με το ερυθρό χρώμα σημειώνονται οι ποσότητες αστρίων που εντοπίστηκαν στον κρατήρα του Αρη

ΠΗΓΗ