Μια φορά κι έναν καιρό, η παγκοσμιοποίηση σήμαινε απλά την εξαγωγή του δυτικού πολιτισμού στον υπόλοιπο κόσμο. Τώρα συμβαίνει το αντίστροφο, σχολιάζει ο Michael Schuman στο Time.
Υπήρξε πολλή συζήτηση αυτές τις μέρες σχετικά με το αν η παγκοσμιοποίηση πέθανε, ή ακόμα και αν αντιστρέφεται -και δικαιολογημένα. Φαίνεται ότι πολλοί από τους παράγοντες που είχαν οδηγήσει την παγκοσμιοποίηση απέτυχαν. Η ανάπτυξη του εμπορίου, η οποία έχει ξεπεράσει εδώ και καιρό την επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας, έχει επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις για να σφυρηλατηθεί μια νέα παγκόσμια εμπορική συμφωνία, ο Γύρος της Ντόχα μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, έχουν παγώσει εδώ και χρόνια. Η εξέλιξη της τεχνολογίας αλλάζει την μεταποιητική βιομηχανία και πείθει ορισμένες επιχειρήσεις των ΗΠΑ να μειώσουν τις γραμμές ανεφοδιασμού και μάλιστα να τις επαναφέρουν στην χώρα, επιστρέφοντας τη δουλειά στα εργοστάσια στην Αμερική και καθιστώντας την παραγωγή περισσότερο τοπική και λιγότερο παγκόσμια.
Αγνοήστε όμως τους αρνητές: η παγκοσμιοποίηση ζει και βασιλεύει. Ο Λευκός Οίκος, για παράδειγμα, έχει εμπλακεί σε μια νέα προσπάθεια για το ελεύθερο εμπόριο με τις προτεινόμενες συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και διάφορες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, στο πλαίσιο της Συμφωνίας στις Δύο Πλευρές του Ειρηνικού. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η παγκοσμιοποίηση αλλάζει σε βασικούς τρόπους. Δημιουργεί μια κοινωνία που, περισσότερο από ποτέ, είναι πραγματικά παγκόσμια.
Στο παρελθόν, η παγκοσμιοποίηση ήταν σε μεγάλο βαθμό ένας μονόδρομος: από τον ανεπτυγμένο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Χρήματα και τεχνολογία έρεαν από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη στην Κίνα, την Ινδία και άλλες χώρες με χαμηλό εισόδημα, οδηγώντας τες στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Η διαδικασία ήταν η ίδια με τις ιδέες (δημοκρατία, καπιταλισμός, μαρξισμός) και τον πολιτισμό (λαϊκή μουσική, κοινωνική δικτύωση, fast food, ταινίες του Χόλιγουντ). Οι αναδυόμενες χώρες είχαν λίγες συνδέσεις μεταξύ τους και περιορισμένη επιρροή στην παγκόσμια πολιτική και οικονομία. Τώρα, όμως, η άνοδος της Κίνας, της Ινδίας και άλλων αναδυόμενων οικονομιών αλλάζει αυτή την παλιά, μονόδρομη παγκοσμιοποίηση σε μια νέα, ζωντανή πολυμερή παγκοσμιοποίηση, με σημαντικές συνέπειες στο πώς λειτουργεί ο κόσμος μας.
Κοιτάξτε τι συμβαίνει στην παγκόσμια οικονομία αυτές τις μέρες. Οι γιγάντιοι πληθυσμοί της Κίνας, της Ινδίας και της Ινδονησίας συμμετείχαν στην παγκόσμια οικονομία, κυρίως ως εργαζόμενοι. Είχαν πενιχρή οικονομική δύναμη από μόνοι τους. Όχι πια. Περισσότερο από το ήμισυ της ανθρωπότητας ζει σήμερα στη Νότια και Ανατολική Ασία και οι κινέζοι και ινδοί καταναλωτές έχουν γίνει οι πιο περιζήτητοι στον κόσμο. Ως αποτέλεσμα, το παγκόσμιο εμπόριο αλλάζει. Η General Motors, για παράδειγμα, πουλάει περισσότερα αυτοκίνητα στην Κίνα από ό,τι στην Αμερική. Η Kentucky Fried Chicken μαγειρεύει περισσότερο για κινέζους παρά για Αμερικανούς. Ξενοδοχεία και ταξιδιωτικά γραφεία από το Παρίσι στο Μπαλί προσπαθούν να φιλοξενήσουν Κινέζους και Ινδούς τουρίστες. Οι οίκοι σχεδιαστών της Ευρώπης έχουν ανοίξει πολυτελή καταστήματα στην Ασία, η οποία πρόκειται να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ των ειδών πολυτελείας στην παγκόσμια αγορά μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Οι εταιρείες στις αναδυόμενες αγορές γίνονται εξίσου σημαντικοί παράγοντες. Ο κύριος ανταγωνιστής της Apple δεν είναι μία ευρωπαϊκή ή έστω ιαπωνική εταιρεία, αλλά η νοτιοκορεάτικη Samsung. Η κινέζικη Huawei είναι η νέα δύναμη στις τηλεπικοινωνίες. Οι επιχειρήσεις από τα αναδυόμενα έθνη γίνονται όλο και πιο σημαντικοί παγκόσμιοι επενδυτές και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Η κινέζικη εταιρεία επεξεργασίας χοιρινού Shuanghu αγοράζει την αμερικάνικη Smithfield. Η Ford ξεφορτώθηκε τη Volvo στην κινέζικη Geely και τη Jaguar στην ινδική Tata. Εταιρείες όπως η κινέζικη Lenovo και η ινδική Wipro είναι αληθινές πολυεθνικές που απασχολούν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Το πιο σημαντικό, οι αναδυόμενες αγορές συνδέονται μεταξύ τους με τρόπους που δεν υπήρχαν ποτέ πριν. Στο παρελθόν, το παγκόσμιο εμπόριο έτεινε να ρέει μεταξύ φτωχών και πλούσιων χωρών, αλλά αυτό έχει αλλάξει δραματικά. Σύμφωνα με την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, σχεδόν το 56 % των εξαγωγών της Ασίας πήγαν σε αγορές εντός της περιοχής το 2012 , από 41,6 % το 1990. Το 1995, το συνολικό εμπόριο μεταξύ της Ινδίας και της Κίνας ήταν λιγότερο από 1,1 δις δολάρια. Το 2012, το ποσό αυτό αυξήθηκε σε σχεδόν 69 δις δολάρια. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, το συνολικό εμπόριο μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας αυξήθηκε από κάτω από 5,5 δις δολάρια σε πάνω από 88 δις. Οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στην Ασία.
Η παγκόσμια πολιτική και η οικονομία, επίσης, δεν κυριαρχούνται πλέον από λίγα ισχυρά έθνη. Η G8 έχει αντικατασταθεί από την G20 ως το κύριο παγκόσμιο φόρουμ συζήτησης, δίνοντας μεγαλύτερη φωνή σε χώρες όπως η Τουρκία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία. Το μικροσκοπικό Κατάρ στον Περσικό Κόλπο χρησιμοποιεί την οικονομική δύναμή του για να μπει δυναμικά στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, το κινέζικο γιουάν μπήκε στη λίστα των top 10 πιο διαπραγματεύσιμων νομισμάτων για πρώτη φορά.
Ομοίως, και ο πολιτισμός γίνεται ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένος. Πώς αλλιώς μπορείτε να εξηγήσετε ότι παιδιά του δημοτικού στα προάστια της Βοστώνης χορεύουν ένα τραγούδι στα κορεάτικα που τραγουδά ένας τύπος ονόματι Psy; Ή ότι οι νέοι στο Σιάτλ ή το Ντένβερ πηγαίνουν σε συναντήσεις για μάνγκα με τα Hyundais τους και συγκρίνουν αργότερα τις σημειώσεις τρώγοντας ντιμ σαμ; Εκατοντάδες Ινστιτούτα Κομφούκιου για την προώθηση της κινεζικής γλώσσας και του πολιτισμού έχουν ξεφυτρώσει σε όλο τον κόσμο. Το Bollywood και οι κορεάτικες σαπουνόπερες είναι εξωφρενικά δημοφιλή γύρω από την Ασία.
Όλες αυτές οι τάσεις αναμένεται να συνεχιστούν. Εταιρείες που πιθανόν να μην έχετε ξανακούσει μπορεί μια μέρα να σας προσφέρουν δουλειά. Ό,τι κάνει η κεντρική τράπεζα της Ινδίας θα επηρεάσει το χαρτοφυλάκιο των μετοχών σας. Τα παιδιά σας θα κατεβάζουν μουσική και ταινίες από κάθε γωνιά του κόσμου, εάν δεν το κάνουν ήδη. Η παγκοσμιοποίηση εντείνεται, γίνεται όλο και πιο συμμετοχική και πιο ισορροπημένη μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του πλανήτη. Και μας παρουσιάζει νέες ιδέες, προϊόντα και τέχνες. Η παγκοσμιοποίηση δεν παραμένει απλά ακόμα μαζί μας. Μόλις ξεκίνησε.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου