Το μυστικό του Νερούδα

Ο Πάμπλο Νερούδα (δεξιά) με τον φίλο του και πρόεδρο της Χιλής την περίοδο 1970-1973

Δολοφονήθηκε τελικά ή πέθανε από καρκίνο πριν από 40 χρόνια ο χιλιανός ποιητής;


Πέθανε από καρκίνο ή δολοφονήθηκε ο Πάμπλο Νερούδα; Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί την κοινή γνώμη της Χιλής, σχεδόν σαράντα χρόνια έπειτα από τον θάνατο του μεγαλύτερου ποιητή της χώρας και μόλις μία ημέρα μετά την εκταφή της σορού του.


Ο Πάμπλο Νερούδα γεννήθηκε ως Νεφταλί Ρικάρδο Ρέγιες Μπασοάλτο στις 12 Ιουλίου του 1904 στην πόλη Παράλ της Χιλής. Αρχισε να γράφει ποίηση στην ηλικία των δέκα ετών, ενώ το 1924 εξέδωσε τη συλλογή «Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα απελπισμένο άσμα». Μερικά χρόνια αργότερα αποφάσισε και κατάφερε να γίνει διπλωμάτης. Στη συνέχεια εκλέχθηκε βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής. Το 1950 εξέδωσε το περίφημο (και μελοποιημένο στη συνέχεια από τον Μίκη Θεοδωράκη) «Canto General» και το 1971 τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1973 - λίγες ημέρες έπειτα από την αυτοκτονία του επιστήθιου φίλου του Σαλβαδόρ Αλιέντε και την κατάληψη της εξουσίας από τον Αουγκούστο Πινοτσέτ, από «καρκινική καχεξία», σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή. Χθες, έπειτα από αίτημα του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας, οι Αρχές της Χιλής προέβησαν στην εκταφή της σορού του Πάμπλο Νερούδα για να εξακριβωθεί αν όντως πέθανε εξαιτίας της επιδείνωσης της ασθένειάς του ή αν ο θάνατός του ήταν στην πραγματικότητα (ακόμη) μια δολοφονία του καθεστώτος Πινοτσέτ.  


Ο Νερούδα, κατά την επίσημη εκδοχή, πέθανε από την επιδείνωση του καρκίνου του προστάτη από τον οποίο υπέφερε. Αλλά πριν από δύο χρόνια ο οδηγός και σωματοφύλακάς του εκείνη την περίοδο, Μανουέλ Αράγια, μιλώντας σ' ένα μεξικανικό περιοδικό, δήλωσε πως ο ποιητής είχε δηλητηριαστεί από προσκείμενους στο καθεστώς γιατρούς με σκοπό να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να καταφύγει στο εξωτερικό και να μετατραπεί σε εξέχοντα αντιφρονούντα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του 66χρονου Αράγια, ο Νερούδα εκείνη την περίοδο ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει τη Χιλή. Ο τότε πρεσβευτής του Μεξικού στη χώρα Γκονσάλο Μαρτίνες είχε κανονίσει τα πάντα ώστε ο ποιητής να φυγαδευτεί αεροπορικώς στη δική του πατρίδα. Η συγκεκριμένη πτήση είχε προγραμματιστεί για τις 23 Σεπτεμβρίου του 1973. Ομως ο Νερούδα αποφάσισε να αναβάλει την αναχώρησή του για 24 ώρες και αντί να κατευθυνθεί προς το αεροδρόμιο πήγε σε μια κλινική του Σαντιάγο. Λίγο αργότερα, επικοινώνησε με τον οδηγό του λέγοντάς του «έλα γρήγορα, γιατί καθώς κοιμόμουν ένας γιατρός ήρθε και μου έκανε μια ένεση». Μερικές ώρες αργότερα ο Νερούδα ήταν νεκρός. 



Χθες το μεσημέρι, οι χιλιανοί ιατροδικαστές ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να μεταφέρουν τα λείψανα του ποιητή από την παραθαλάσσια πόλη Ισλα Νέγρα, όπου βρίσκεται ο τάφος του, στην πρωτεύουσα της χώρας Σαντιάγο ώστε να υποβληθούν σε εξετάσεις. Ο Αράγια, ο οποίος ήταν παρών κατά τη διάρκεια της εκταφής της σορού του ποιητή, εξέφρασε την ελπίδα «τα αποτελέσματα να είναι θετικά γιατί ο Νερούδα δολοφονήθηκε». Την ίδια στιγμή, το Ιδρυμα Πάμπλο Νερούδα εμφανίζεται εξαιρετικά επιφυλακτικό υπογραμμίζοντας ότι «δεν είναι λογικό να οικοδομήσουμε μια νέα εκδοχή για τον θάνατο του ποιητή που θα βασίζεται μονάχα στις απόψεις του οδηγού του». Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρόκειται να ανακοινωθούν κατά τους επόμενους μήνες.     





ΠΗΓΗ