Παγκόσμιο «SOS» για το νερό

Περισσότερο από το 80% του νερού που αντλείται σε όλον τον πλανήτη δε χρησιμοποιείται ουσιαστικά. Απλά, όπως λένε τα Ηνωμένα Έθνη, έχουμε μάθει να το σπαταλάμε άσκοπα.

Αυτά τα ανησυχητικά στοιχεία πρόκειται να παρουσιαστούν αυτήν την εβδομάδα στο Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό, σε μία συνάντηση που πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια και στην οποία συμμετέχουν περίπου 35.000 ανθρώπους από 180 χώρες. Εκεί θα ακουστούν επίσης και οι αναφορές για την κατάσταση των ποταμών, των λιμνών και του υδροφόρου ορίζοντα.

Η ζήτηση για νερό αναμένεται να αυξηθεί κατά 55% στη διάρκεια των επομένων τεσσάρων δεκαετιών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που θα παρουσιαστεί στο Φόρουμ στη Γαλλία. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) επισημαίνει ότι η ταχεία αστικοποίηση, η κλιματική αλλαγή και η αλλαγή της παγκόσμιας οικονομίας αυξάνουν τις πιέσεις στα αποθέματα νερού. Σε διάστημα περίπου 40 ετών, περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού (δηλαδή, περίπου 3.9 δισ. άνθρωποι) είναι πιθανό να ζουν σε περιοχές κοντά σε νερό και να αγχώνονται γι' αυτό. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε επίσης να συμβεί και σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης και ενδέχεται να επηρεάσει μέχρι και 44 εκατομμύρια άτομα έως το 2070.

Ο Anthony Cox, επικεφαλής του προγράμματος για το νερό στον ΟΟΣΑ, τονίζει ότι ο κόσμος βιώνει μια «κρίση νερού». Πρόσθεσε πως σε σχέση με το 1980, οι άνθρωποι που ζουν στη πόλη και δεν έχουν πρόσβαση στο νερό είναι πολύ περισσότεροι. Ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, αυτό προκαλεί ένα «τεράστιο οικονομικό και ανθρώπινο κόστος». Από το 1900, περισσότεροι από 11 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει εξαιτίας της ξηρασίας και περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια έχουν επηρεαστεί, αριθμός μεγαλύτερος σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο φυσικό κίνδυνο.

Ο ΟΟΣΑ απευθύνει έκκληση για «επείγουσα αλλαγή» στη πολιτική για τη διαχείρηση των υδάτων και προτείνει την χρήση οικονομικών μέσων, όπως της φορολογία, τα τιμολόγια και τις μεταφορές για να προωθηθεί η ανάγκη για «εξοικονόμηση νερού». Σε μια προσπάθεια, μάλιστα, να γίνει σαφής η ανάγκη για πολιτικές, τεχνικές και οικονομικές λύσεις για τα προβλήματα του νερού στον κόσμο, φέτος, στο πλαίσιο του Φόρουμ για το Νερό, θα κατασκευαστεί ένα χωριό 400 τετραγωνικών μέτρων με όνομα "Χωριό των Λύσεων", στο οποίο θα στεγαστούν ένα σχολείο, μια βιβλιοθήκη, ένα δημαρχείο, μια τράπεζα και ένα εργοστασιο.

O Olcay Unver, συντονιστής των Ηνωμένων Εθνών για την αξιολόγηση των παγκοσμίων υδάτων, τονίζει πως, αν ο κόσμος μπορούσε να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές προκλήσεις χωρίς τη χρήση τεχνολογίας που δεν απαιτεί μεγάλη ποσότητα νερού, όπως τα βιοκαύσιμα, «τα δεδομένα του παιχνιδιού θα άλλαζαν».

«Το νερό στηρίζει όλες τις πτυχές της ανάπτυξης», πρόσθεσε. «Είναι το μόνο μέσο με το οποίο αντιμετωπίζονται όλες οι κρίσεις. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε οποιοδήποτε πλαίσιο λήψης αποφάσεων».

Ο Unver είναι ο κύριος συντάκτης της έκθεσης του ΟΗΕ που αναμένεται να δημοσιευθεί αύριο, η οποία προειδοποιεί ότι η άνευ προηγουμένου αύξηση της ζήτησης για το νερό απειλεί τους παγκόσμιους αναπτυξιακούς στόχους και οξύνει την ανισότητα μεταξύ χωρών, τομέων και περιοχών. Η έκθεση, που αφορά τη διαχείριση των υδατών σε συνθήκες αβεβαιότητας, δείχνει ότι, ενώ το 86% του πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες περιοχές αναμένεται να έχει καλύτερη πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό μέχρι το 2015, εξακολουθούν να υπάρχουν 1 δισ. άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Ειδικότερα στις πόλεις ο αριθμός αυτός αυξάνεται.

Η διαχείριση των υδάτων δεν μπορεί πλέον να θεωρείται τοπικό πρόβλημα, ισχυρίζεται ο Unver, καθώς πρόκειται για ένα παγκόσμιο ζήτημα. «Νερό δεν είναι μόνο αυτό που πίνουμε, πλένουμε ή αυτό που χρησιμοποιούμε για την άρδευση. Νερό υπάρχει και σε προϊόντα που χρησιμοποιούμε, τρώμε ή καταναλώνουμε», πρόσθεσε. «Αυτό μας δίνει μια εντελώς διαφορετική προοπτική. Το νερό μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εμπορικής πολιτικής για ένα έθνος ή μία εταιρεία».

Οι προειδοποιήσεις του επαληθεύονται και στην ανάλυση του Royal Academy of Engineering, η οποία διαπίστωσε ότι η Βρετανία και άλλες αναπτυγμένες χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή «εικονικού» νερού από περιοχές επιρρεπείς στην ξηρασία. Σε μια έκθεση του 2010, η ακαδημία εκτιμά ότι τα δύο τρίτα του συνόλου των υδάτων που χρειάζεται η Βρετανία εισάγεται ενσωματωμένο σε τρόφιμα, βιομηχανικά προϊόντα και ρούχα, ειδικότερα σε βαμβακερά. Το 2008, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από την ομάδα της WWF διαπίστωσε ότι περίπου το 60% του αποτυπώματος του νερού της Βρετανίας βρίσκεται εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο Ashok Chapagain, σύμβουλος της WFF στα θέματα νερού, δήλωσε πως «η λειψυδρία πλήττει τουλάχιστον 2,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους που μένουν δίπλα σε ποτάμια για τουλάχιστον ένα μήνα κάθε χρόνο. Το διεθνές εμπόριο και η παγκοσμιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας καθιστούν την λειψυδρία ένα παγκόσμιο ζήτημα».

Η ανάγκη για νερό δεν αναμένεται να μειωθεί. Οι υπόγειες πηγές νερού χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο κάθε χρόνο, ώστε οι αρχές να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση και, σύμφωνα με τα λεγόμενα της έκθεσης του ΟΗΕ, η διαδικασία αυτή έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 50 χρόνια. Η διακρατική απόκτηση γης, όπου οι χώρες αποκτούν κομματια γης εκτός της δικαιοδοσίας τους για να έχουν πρόσβαση σε νερό, έχει αυξηθεί από 20 εκατομμύρια εκτάρια, το 2009, σε περισσότερα από 70 σήμερα.

Παρόλο που το Φόρουμ για το Νερό είναι η αφορμή για τέτοιου είδους συζητήσεις, έχει κατηγορηθεί ανοιχτά ως «λέσχη συζητήσεων». «Εκεί γίνονται οι μεγάλες συζητήσεις, αλλά δεν συμβαίνουν οι αλλαγές», δήλωσε στον Independent ο Daniel Yeo, σύμβουλος για την ασφάλεια του νερού στην WaterAid.

«Η αλήθεια είναι ότι το βρώμικο νερό σκοτώνει περισσότερα παιδιά στην υποσαχάρια Αφρική απ' ότι η φυματίωση, η ελονοσία και το AIDS. Έχουμε την τεχνολογία να το αλλάξουμε. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η πολιτική βούληση και η εσωτερική ικανότητα ώστε να μπορέσουμε να την εφαρμόσουμε στις αναπτυσσόμενες χώρες» σημειώνει.




ΠΗΓΗ