Ο μέγας Μπουρλοτιέρης του 1821 Κωνσταντίνος Κανάρης

Κωνσταντίνος Κανάρης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ήρωες της  Ελληνικής Επανάστασης του 1821 κατορθώνοντας μέσω της πυρπόλησης της Τουρκικής Ναυαρχίδας να προκαλέσει τον θαυμασμό ολόκληρης της Ευρώπης για τη μικρή κουκίδα επάνω στο χάρτη με το όνομα Ελλάδα που αντιμαχόταν τον τουρκικό ζυγό.

Mε την ευκαιρία του εορτασμού της εθνικής μας επετείου της 25ης Μαρτίου 1821, αναδημοσιεύουμε από το capital.gr ένα βιογραφικό κείμενο στη μνήμη του μεγάλου Μπουρλοτιέρη της Ελληνικής Επανάστασης, Κωνσταντίνου Κανάρη:


Παρά τις αντιπαραθέσεις για τον τόπο καταγωγής του αν πρόκειται για την Πάργα ή τα Ψαρά, ο Κανάρης έχει μείνει στην ιστορία ως βέρος Ψαριανός μιας και όλη του η δράση είναι συνδεδεμένη με το νησί ενώ και η οικογένειά του έμεινε και αναπτύχθηκε στα Ψαρά.

Λέγεται ότι γεννήθηκε μεταξύ του 1790 και 1793 στα Ψαρά από τον Ψαριανό Δημογέροντα Μικέ Κανάριο και την Μαρώ Μπουρέκα ενώ έχασε τον πατέρα του σε πολύ μικρή ηλικία και μη έχοντας άλλη διέξοδο άρχισε να δουλεύει σε πλοία άλλων συγγενών του κυρίως του θείου του Δημήτρη Μπουρέκα. Μάλιστα σε ηλικία μόλις 20 ετών ανέλαβε καπετάνιος του πλοίου και ταξίδεψε σε όλη τη Μεσόγειο, ενώ δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκε την Δέσποινα Μανιάτη κόρη γνωστής ναυτικής οικογένειας των Ψαρών με την οποία απέκτησαν και εφτά παιδιά, έξι αγόρια και ένα κορίτσι.

Όντας καπετάνιος ο Κανάρης ταξίδεψε στην Οδησσό αρχικά το 1820 και παρόλο που γνώριζε για την Φιλική Εταιρεία δεν έγινε μέλος της αν και με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης εκουσίως προσπάθησε με όσα μέσα διέθετε να βοηθήσει στον αγώνα κυρίως κάνοντας επιδρομές στα Μικρασιατικά παράλια αρχικά και έπειτα εντασσόμενος στα πυρπολικά του στόλου των Ψαρών.

Το θάρρος και η τόλμη που τον ξεχώριζε έμειναν ιδιαίτερα γνωστά από το μεγάλο του ανδραγάθημα να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα του πασά Καρά Αλή στη Χίο τον Ιούνιο του 1822 ως αντίποινα για την σφαγή στο νησί. Μαζί με τον Πιπίνο, ο Κανάρης είχε ως στόχο να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα ενώ ο Πιπίνος την αντιναυαρχίδα των Τούρκων. Η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία και 2000 Οθωμανοί βρήκαν τραγικό θάνατο εκείνη τη νύχτα, ενώ η αντιναυαρχίδα τους υπέστη σημαντικές ζημιές.

Η φήμη του ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα και ξένοι λογοτέχνες και συγγραφείς ανέδειξαν την ηρωική του στάση ανάμεσα στους οποίους και ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Λόρδος Βύρωνας αλλά και ο ιστορικός Τόμας Γκόρντον. Ο Κανάρης δεν θα έμενε όμως εκεί. Λίγο αργότερα θα καταφέρει να πυρπολήσει την αντιναυαρχίδα του τουρκικού στόλου όντας αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Τενέδου τον Οκτώβριο του 1822, να καταστρέψει μια τουρκική φρεγάτα στη Σάμο το 1824 αλλά και να καταφέρει να πλήξει σημαντικά τον αιγυπτιακό στόλο στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας παραπλανώντας τον εχθρό και υψώνοντας Ρώσικη σημαία με αποτέλεσμα να μη γίνει αρχικά αντιληπτός και να επιφέρει ζημιές. Αν και η επιχείρηση λόγω των καιρικών συνθηκών δεν στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, η συμμετοχή του Κανάρη ήταν ζωτικής σημασίας καθώς αν ο ίδιος δεν έπαιρνε την γενναία απόφαση να χτυπήσει τον στόλο των αιγυπτίων θα εκινείτο εναντίον της επανάστασης εντός μικρού χρονικού διαστήματος με απρόβλεπτες συνέπειες για τον ελληνικό αγώνα.

Η συμβολή του στην επιτυχία της ελληνικής επανάστασης στάθηκε αναμφισβήτητη και αυτό έγινε αντιληπτό και μετά το τέλος της όταν κατάφερε να αναλάβει σημαντικές πολιτικές θέσεις. Ήδη από το 1826 είχε αναλάβει κυβερνήτης του νέου πλοίου Ελλάς και το 1827 αντιπροσώπευσε τα Ψαρά στην Εθνοσυνέλευση του 1827 στην Τροιζήνα. Μετά την ανάδειξη του Καποδίστρια ως πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, ο Κανάρης διορίστηκε φρούραρχος της Μονεμβασιάς και βοήθησε στην αντιμετώπιση των ανταρτών σε Μάνη και Ύδρα αλλά μετά την δολοφονία του Καποδίστρια, η οποία τον απογοήτευσε αποσύρθηκε στη Σύρο.

Με τον διορισμό ωστόσο του Όθωνα ως Βασιλιά της Ελλάδας, ο Κανάρης έφτασε μέχρι το βαθμό του ναυάρχου, ενώ διορίστηκε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Ανδρέα Μεταξά και στην κυβέρνηση του Ιωάννη Κωλέττη αλλά και στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου το 1854.

Ωστόσο, οι απόψεις του ήταν αντίθετες με εκείνες του βασιλιά και όταν το 1862 του δόθηκε εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης πρότεινε πρόσωπα που ο Όθωνας δεν αποδέχτηκε με αποτέλεσμα να δοθεί εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης στον Ιωάννη Κολοκοτρώνη και ο Κανάρης να συνταχθεί με την αντιπολίτευση.

Μετά την έξωση του Όθωνα έγινε μέλος της τριανδρίας υπό τον Δημήτριο Βούλγαρη και τον Μπενιζέλο Ρούφο σχηματίζοντας προσωρινή κυβέρνηση. Μάλιστα ταξίδεψε μαζί με άλλους μέχρι τη Δανία προσφέροντας τον ελληνικό θρόνο στον βασιλιά Γεώργιο Α’ και ανέλαβε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Ρούφου αλλά και δύο φορές Πρωθυπουργός, ενώ κατόπιν αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή έχοντας ήδη φτάσει 75 ετών. Η επανάκαμψή του έγινε κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού Πολέμου σχηματίζοντας οικουμενική κυβέρνηση λόγω της ιδιαίτερης εκείνης περιόδου για να αφήσει όντας εν ενεργεία Πρωθυπουργός την τελευταία του πνοή στις 2 Σεπτεμβρίου του 1877.

Το μοναδικό θάρρος και η ξεχωριστή εθνική συνείδηση του Κωνσταντίνου Κανάρη αποτέλεσε το κυριότερο γνώρισμα του που έμεινε αναλλοίωτο μέσα στους αιώνες. Ακόμα και αν οι νεότεροι δεν θυμούνται ή δεν γνωρίζουν την πολιτική του σταδιοδρομία σίγουρα θυμούνται την ανδρεία του "Μπουρλοτιέρη", όπως όλοι τον γνωρίζουν της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.



ΠΗΓΗ