«Αφιλόξενος» για το νερό ο Αρης;

Νέα μελέτη αμφισβητεί την παρουσία ύδατος στην επιφάνεια του πλανήτη

Τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς μελέτες σε μια προσπάθεια να διαπιστωθεί αν και πότε υπήρχε νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη. Η παρουσία νερού σε υγρή μορφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή έστω και σε μικροβιακό επίπεδο, οπότε η εξακρίβωση της ύπαρξης νερού στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη θα αυξήσει κατακόρυφα τις πιθανότητες να υπήρχε κάποτε ζωή σε αυτόν.

Οι περισσότερες μελέτες συγκλίνουν στην πιθανότητα να υπήρχε νερό σε υγρή μορφή στον Αρη, να υπήρχαν κάποτε θάλασσες, λίμνες και ποτάμια. Μια νέα μελέτη όμως ανατρέπει τα δεδομένα αφού τα ευρήματά της δείχνουν ότι οι ατμοσφαιρικές συνθήκες του Αρη ήταν διαχρονικά τέτοιες που καθιστούσαν εξαιρετικά δύσκολη - αν όχι αδύνατη - την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του.



Οι κρατήρες

Τη νέα μελέτη πραγματοποίησε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Εντουιν Κάιτ του Πανεπιστημίου Πρίνστον στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες μελέτησαν προσεκτικά περίπου 300 κρατήρες που βρίσκονται σε περιοχές του ισημερινού του Αρη. Εξέτασαν τα γεωλογικά χαρακτηριστικά των κρατήρων και τη γεωλογική εξέλιξή τους στη διάρκεια των αιώνων. Η γεωλογική ιστορία των κρατήρων τούς επέτρεψε να εντοπίσουν δεδομένα και για την ατμοσφαιρική ιστορία του Κόκκινου Πλανήτη. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι κάποτε ο Άρης διέθετε πυκνή ατμόσφαιρα η οποία δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την παρουσία νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του.

Οι ερευνητές μελετώντας τα γεωλογικά χαρακτηριστικά των κρατήρων και πραγματοποιώντας προσομοιώσεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην επιφάνεια του Αρη δεν σταμάτησαν ποτέ να πέφτουν διαστημικά σώματα (αστεροειδείς, κομήτες) και ειδικότερα δεν σταμάτησαν ποτέ να πέφτουν μικρού μεγέθους διαστημικά σώματα.

Εκτιμούν ότι η παρουσία πυκνής ατμόσφαιρας στον Αρη θα εμπόδιζε ή καλύτερα θα «εξόντωνε» τους μικρομεσαίους διαστημικούς βράχους πριν πέσουν στην επιφάνειά του, φαινόμενο που συμβαίνει και στη Γη. Όμως αυτό δεν συνέβη και άρα, σύμφωνα με τους ερευνητές, ο Αρης διέθετε πάντοτε αραιή ατμόσφαιρα.

Αν αυτό αληθεύει, σημαίνει ότι ο πλανήτης είχε πάντοτε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, τέτοιες που να μην επιτρέπουν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του ή τουλάχιστον τη διατήρηση του υγρού νερού για χρονικά διαστήματα τέτοια ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την εμφάνιση και τη διατήρηση της ζωής.



Τα σενάρια

Οι ερευνητές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο κάποιες στιγμές η θερμοκρασία του Αρη να αυξήθηκε αξιοσημείωτα. Μια ελαφριά μετατόπιση της κλίσης του άξονά του μπορεί κάποτε να οδήγησε σε αυξημένες θερμοκρασίες και πιθανώς να δημιουργήθηκε πυκνή ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες όμως, ακόμη και αν τελικά δημιουργήθηκε κάποτε πυκνή ατμόσφαιρα στον Αρη αυτή «έζησε» για μικρό χρονικό διάστημα.

Η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και οι επιπτώσεις από τις συνεχείς προσκρούσεις μεγάλων αστεροειδών στην επιφάνεια του Αρη κατέστρεψαν, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, την πυκνή ατμόσφαιρα - αν αυτή υπήρξε κάποτε - μην επιτρέποντας τελικά την παρουσία νερού σε υγρή μορφή σε διάρκεια χρόνου και τελικώς την παρουσία ζωής. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience».




ΠΗΓΗ