Στις 27 Φεβρουαρίου η Τουρκία εξέδωσε NOTAM (Notice to Airmen) δέσμευσης για διάστημα 10 μηνών μεγάλου μέρους του Αιγαίου από τη Σκύρο έως τη Λήμνο για στρατιωτικές ασκήσεις. Το απόγευμα της 2ας Μαρτίου η NOTAM αποσύρθηκε.
Η τουρκική σχολή εξωτερικής πολιτικής ακολουθεί τις τελευταίες δεκαετίες μια συγκεκριμένη μεθοδολογία. Με την άνοδο κάθε νέας ελληνικής κυβέρνησης δημιουργεί μια τεχνητή κρίση στο Αιγαίο με τους ακόλουθους στόχους: Αρχικά να καταγράψει και να μελετήσει τη μεθοδολογία διαχείρισης κρίσεων στρατιωτικής διάστασης της νέας κυβέρνησης. Να σκιαγραφήσει το ψυχολογικό προφίλ των πολιτικών πρωταγωνιστών της νέας κυβέρνησης, κυρίως του πρωθυπουργού και των στενών συνεργατών του, του υπουργού Εξωτερικών, του υπουργού Εθνικής Αμυνας, αλλά και του εκάστοτε διοικητή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Να διαπιστώσει σε πραγματικές συνθήκες τον συντονισμό που υφίσταται μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου, λεωφόρου Β. Σοφίας, λεωφόρου Μεσογείων και λεωφόρου Κατεχάκη, αλλά και να παρακολουθήσει τον χρόνο κινητοποίησης κομβικών στρατιωτικών μονάδων του Ελληνικού Στρατού σε ξηρά και θάλασσα. Η ίδια κίνηση έγινε και στην κρίση των Ιμίων.
Στη δεδομένη όμως συμπεριφορά αυτή της Τουρκίας, που δημιουργεί πλείστα ζητήματα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην ίδια τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, έρχεται να προστεθεί ένα νέο δεδομένο που οφείλει να γίνει αντικείμενο διεξοδικής μελέτης τόσο στην Ελλάδα (δυστυχώς η χώρα μας δεν έχει πλέον ούτε ένα επίσημο - κρατικό think tank στρατηγικών αναλύσεων και εξωτερικής πολιτικής) όσο και από τις νατοϊκές δεξαμενές σκέψης. Οι εξελίξεις στο Β. Ιράκ δείχνουν ότι σε λίγο καιρό οι Κούρδοι θα αποκτήσουν εθνικό οίκο. Το νέο κουρδικό κράτος δείχνει ότι μπορεί να αποτελέσει στρατηγικό ανάχωμα στους τζιχαντιστές του ISIS, δεν αντιμετωπίζει ζητήματα σαλαφιστικών θυλάκων, ενώ έχει βρει τα πατήματά του σε οικονομικό επίπεδο, καταφέρνοντας να παράγει πρωτογενή πλούτο κυρίως μέσα από την ανάπτυξη μιας σύγχρονης και ευέλικτης ενεργειακής ατζέντας. Οι εξελίξεις όμως αυτές προβληματίζουν την Αγκυρα, αφού θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτόν ανοίγει η πόρτα εδαφικού κατακερματισμού της, εξαιτίας των δεδομένων που δημιουργεί ένα επίσημο κουρδικό κράτος στα νοτιοανατολικά σύνορά της.
Η τελευταία ενέργεια της Τουρκίας προς την Ελλάδα δεν αποτελεί τη συνηθισμένη τακτική εξαγωγής κρίσης που ακολουθεί η Αγκυρα. Ηταν μια ανοιχτή πρόκληση προς την Ελλάδα, αλλά και μια προειδοποίηση προς το ΝΑΤΟ που ήθελε να δείξει ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να οδηγήσει σε συνολική αποσταθεροποίηση την περιοχή στην περίπτωση που οι εξελίξεις στα ανατολικά σύνορά της δημιουργήσουν για την ίδια αφόρητες πιέσεις. Εν τέλει όμως και υπό την πίεση των ΗΠΑ που κινήθηκε για άλλη μια φορά με αστραπιαία ταχύτητα για να στηρίξει την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία όχι μόνο οδηγήθηκε σε υποχώρηση αλλά απέδειξε για άλλη μια φορά ότι είναι ένας αφερέγγυος παράγοντας που μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα για το σύνολο της περιοχής εξαιτίας του μαξιμαλισμού που διαπνέει την εξωτερική πολιτική της.
Η ανολοκλήρωτη κρίση της ΝΟΤΑΜ οφείλει να αναλυθεί ορθά από την Αθήνα. Η Τουρκία θα αναζητήσει κι άλλες ευκαιρίες για να δημιουργήσει κρίση στο Αιγαίο ή στη Θράκη. Οι ΗΠΑ αποδεικνύουν για άλλη μια φορά τον κομβικό ρόλο τους ως προς τη στήριξη της Ελλάδας, επομένως είναι προς το συμφέρον της χώρας μας να εμβαθύνει ακόμα περισσότερο στις σχέσεις μας με την Ουάσινγκτον, ενώ και οι σχέσεις μας με το Ισραήλ καθίστανται κομβικός παράγοντας ενεργητικής αποτροπής του προβληματικού εξ ανατολών γείτονά μας. Τέλος, θα άξιζε το Μέγαρο Μάξιμου να ενημερώσει και τους Ευρωπαίους εταίρους μας σχετικά με το επεισόδιο, ώστε να τονιστεί για άλλη μια φορά ότι η Ελλάδα αγωνίζεται να υπάρξει σε ένα υποσύστημα με υψηλή ρευστότητα, που καμία σχέση δεν έχει με αυτό της Κεντρικής ή της Βόρειας Ευρώπης. Δίχως αμφιβολία, έχει κι αυτό το δεδομένο την αξία του.
Σπύρος Λίτσας
* Επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας / twitter: @Spyros_Litsas
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου